Գրոց ու բրոց հետքերով


2024 թ. լրանում է Գարեգին Սրվանձտյանցի «Գրոց ու բրոց եւ Սասունցի Դաւիթ կամ Մհէրի դուռ» գրքի հրատարակության 150-ամյակը։ Հայ բանագիտության ու ազգագրության համար այս նշանակալի գրքում ի թիվս այլ կարևոր նյութերի, հրատարակվել է «Սասնա ծռեր» էպոսի առաջին տարբերակը։ Տեսաֆիլմում ներկայացվում է այս գիրքը, ուղեկցությամբ՝ Սասունում 2024 թ. իրականացված նկարահանումների բացառիկ կադրերի, որտեղ ներկայացված է ազգային էպոսում հիշվող վայրերը, հուշարձաներն ու եկեղեցիները, հայաբնակ գյուղերն ու մարդիկ։

Մաստարայի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի


Առանց սյուների առաջին հայկական եկեղեցին

Մաստարայի Սուրբ Հովհաննես Եկեղեցին զարմացնում է ճարտարապետական լուծումներով։ Սա Հայաստանում առաջին եկեղեցին է, որ կառուցվել է առանց սյուների։ Առավել ուշագրավ է լայնաթռիչք գմբեթը, որը շրջված զանգի են նմանեցնում։ Շատերը Սուրբ Հովհաննեսը ճանաչում են հենց Մաստարա անունով։
 

Եղիպատրուշի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին


13-րդ դարում Վաչե Վաչուտյանի պատվերով կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին դարեր շարունակ արթուն է պահել ոչ միայն Եղիպատրուշի, այլև հարակից գյուղերի հոգևոր կյանքը։ Տեղացիները պատմում են, որ եկեղեցու զանգն այնքան զորեղ է հնչել, որ լսվել է մի քանի գյուղ այն կողմ։ Գյուղի եկեղեցու, որդան կարմիրով ներկված եզակի խաչքարերի մասին պատմում են տեղացիները։

Մրգավանի Սբ. Հակոբ եկեղեցին


Մրգավանի Սուրբ Հակոբ եկեղեցին կառուցման օրվանից երբեք չի դադարել գործել, անգամ խորհրդային ռեժիմի օրոք, տեղացիների համառության շնորհիվ, շինությունը կանգնում է մնացել և եկեղեցում պատարագներ են մատուցվել։ Մրգավանցիներն այսօր պատմում են իրենց եկեղեցու զորության և սրբավայրի հետ իրենց կապվածության մասին։

Արուճ. Մամիկոնյանների նստավայրը և 7-րդ դարի եկեղեցին


Սրբավայրեր, քարավանատուն, բերդ, Մամիկոնյանների պալատ, բազմաթիվ խաչքարեր: Պատմական հարուստ ժառանգություն ստացած արուճեցիների հպարտությունը, սակայն, 7-րդ դարի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին է, որի հարևանությամբ է եղել Գրիգոր Մամիկոնյանի նստավայրը:

Մակարավանք


Հայկական սրբավայրերը` Մակարավանք:

Սևանավանք


9-րդ դարում Մարիամ Բագրատունի իշխանուհին ամուսնու հիշատակին խոստանում է 40 եկեղեցի կառուցել: Գեղարքունիքում չորս վանք է կառուցում, մեկը՝ ամենադժվարահաս տեղում, այդ ժամանակ չափերով անհամեմատ մեծ Սևանի կղզում: Վանքը զորեղ աղոթատեղի է դառնում: Այսօրվա Սևանի թերակղզին «Սևանավանք» ֆիլմում ձեզ ներկայանում է իր քիչ հայտնի, բայց շատ արժեքավոր անկյուններով:

Կեչառիս վանական համալիր


Հայկական սրբավայրերը` Կեչառիս:

Հայրավանք


Հայկական սրբավայրերը` Հայրավանք:

Բջնիի եկեղեցի


Հայկական սրբավայրերը՝ Բջնիի Սուրբ Աստվածածին։

Հովհաննավանք


Հայկական սրբավայրերը` Հովհաննավանք:

Սուրբ Մինաս կամ Կապույտ վանք


Մեր նկարահող խումբը Կոտայքի մարզի Կապուտան գյուղում գտնվող Սուրբ Մինաս եկեղեցի այցելել է պատերազմից առաջ ու հետո: