Արմենակ ՇահմուրադյանԱրմենակ Շահմուրադյանը բոլոր ժամանակների ամենանշանավոր երգիչն է: Նրա համար ճակատագրական նշանակություն ունեցավ կրթությունը Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում և հանդիպումը Կոմիտաս վարդապետի հետ: Այդուհետ նրանց գործունեությունը ընթացավ համատեղ: Թողնելով Փարիզի Գրանդ օպերայի առաջին մեներգչի հաղինակավոր աշխատանքը, նա ամբողջությամբ լծվեց հայ ազգային երգի, հատկապես կոմիտասյան մշակումների տարածմանը, համերգային շրջագայություններ ունենալով գրեթե ամբողջ աշխարհում։ |
|
Պետական թատրոնի, Համալսարանի ու գրադարանի հիմնադիր Նիկոլ ԱղբալյանըՆիկոլ Աղբալյանը 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի ամենանշանավոր հայ գրականագետներից մեկն է, պետական գործիչ, ուսուցիչ ու մտավորական Գևորգյան ճեմարանի շրջանավարտը Վերնատուն գրական կազմակերպության միակ տեսաբանն էր, և հսկայական ազդեցություն ուներ ժամանակի հայ գրական ընթացքի վրա։ Նիկոլ Աղբալյանն էր, որ առաջինը հռչակեց հայ նոր հանճարեղ բանաստեղծի՝ Եղիշե Չարնեցի ասպարեզ իջնելը։ Հայաստանի Առաջին հանրապետության Լուսավորության նախարար Նիկոլ Աղբալյանին է հայ ժողովուրդը պարտական առաջին պետական համալսարանի, Ազգային գրադարանի, առաջին պետական թատրոնի հիմնադրման համար։ |
|
Լևոն ՇանթԼևոն Շանթը Թումանյանի հիմնադրած նշանավոր Վերնատան միակ արևմտահայ գրողն էր։ Նա ստեղծագործում էր գրական ամենատարբեր ժանրերում, բայց նրան գրական հռչակ բերեցին դրամատուրգիական գործերը՝ «Հին աստվածները», «Կայսրը»․«Օշին Պայլը»,«Ինկած բերդի իշխանուհին»։ Ինչպես իր կուսակցական ընկերներ Նիկոլ Աղբալյանն ու Ավետիս Ահարոնյանը, Շանթն էլ ամբողջ կյանքի ընթացքում փորձեց համատեղել գրական կյանքն ու քաղաքական գործունությունը։ Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի շրջանավարտը 1919 թվականին ստանձնեց Հայաստանի Առաջին հանրապետության խորհրդարանի նախագահի պարտականությունները։ Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո ընդմիշտ հեռացավ հայրենիքից։ 1929 թվականին Լևոն Շանթը Բեյրությում հռչակում է Համազգային կրթամշակութային միության հիմադրումը և Նշան Փալանճկան ճեմարանի ստեղծումը։ Երկուսն էլ գործում են մինչև օրս։ |
|
Սարդարապատի հերոսամարտի հոգեւոր առաջնորդըԳևորգ 5-րդ Սուրենյան վեհափառ հայրապետը ոչ միայն Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի սան է եղել, այլև դասավանդել է այնտեղ, մի շրջան նույնիսկ ղեկավարել է այդ կրթարանը: Ամենուր դպրոցներ բացող հոգևոր առաջնորդը սրտի ցավով ստիպված էր հայտարարել ճեմարանի փակման մասին: Գևորգ 5-րդը Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցու հովվապետ է դարձել ամենածանր ժամանակաշրջանում: Նա էր Սարդարապատի հերոսամարտի ընթացքում հայ ժողովրդին ոգեշնչողն ու դեպի հաղթանակ առաջնորդողը: |
|
Ճեմարանի ազդեցությունը Բակունցի գրական ճաշակի վրաՀայ մեծանուն գրող Ակսել Բակունցը Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում սովորել է 7 տարի: Նա համարում էր, որ հենց ճեմարանում են ձեւավորվել իր աշխարհայացքն ու գրական ճաշակը։ Բակունցը դարձավ ստալինյան բռնաճնշումների առաջին զոհերից մեկը: Նա գնդակահարվեց ուժերի ծաղկման շրջանում, կիսատ թողնելով Խաչատուր Աբովյան վեպը և բազմաթիվ այլ ստեղծագործություններ: |
|
Գաբրիել արքեպիսկոպոս ԱյվազովսկիՀովհաննես արքեպիսկոպոս Այվազովսկին լինելով կաթոլիկ վարդապետ, ըմբոստանում է Հռոմի Սիոն պապի հայերին վերաբերող հրովարտակի դեմ, հալածվում է և վերադառնում Հայ Առաքելական եկեղեցի։ Հմուտ հրապարակախոսն ու մանկավարժը եղել է Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի տեսուչը և իր դերակատարությունն ունեցել այստեղ դասավանդվող աստավածաբանական առարկաների կատարելագործման մեջ: |
|
Ավետիս ԱհարոնյանԳևորգյան հոգևոր ճեմարանի սան Ավետիս Ահարոնյանը, ամբողջ կյանքի ընթացքում փորձել է համատեղել գրական, ստեղծագործական աշխատանքը քաղաքական գործունեության հետ: Նա Հայաստանի Առաջին հանարապետության խորհրդարանի նախագահն էր ու հայ ժողովրդի համար ճակատագրական նշանակություն ստացած միջազգային բանակցություններում Հայստանի պատվիրակության ղեկավարը։ Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո ստիպված էր հեռանալ հայրենիքից: Ահարոնյանը մինչև մահ հասարակական գործունեությունը համատեղեց գրական աշխատանքի հետ: |
|
Նիկողայոս ԱդոնցՆիկողայոս Ադոնցը՝ մի քանի տարի դասավանդելով Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում, անջնջելի հետք է թողել պատմության դասավանդման մեթոդների և բովանդակության վրա: Մեծանուն պատմաբանը՝ ստիպված լինելով կյանքի մեծ մասն ապրել հայրենիքից հեռու, երբեք չի դադարել գործել հանուն Հայաստանի և հայ ժողովրդի: Ադոնցի աշխատությունների մեջ մեծ տեղ են զբաղեցնում Հայ եկեղեցուն ու հայոց դավանանքին վերաբերող նշանակալի ուսումնասիրությունները: |
|
Վահագն ԴեմիրճօղլյանԳևորգյան ճեմարանի սանը, որ ձեռնադրվում է քահանա և պաշտոնավարում Իգդիրի եկեղեցում, ատոմային ֆիզիկայի բնագավառում ինքուրույնաբար հասնում է այնպիսի հաջողությունների, որ զարմացնում ու հիացնում է ասպարեզի մեծագույն գիտնականներին: |
|
Վարդգես ՍուրենյանցՀայ մեծ գեղանկարիչ Վարդգես Սուրենյանցը Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի ամենասիրված ուսուցիչներից էր: Նրա գեղանկարչության մեջ մեծ և արժեքավոր մաս են կազմում հոգևոր թեմաներով կտավները: Բացի այդ, Սուրենյանցը ժամանակի ամենագիտուն տեսաբաններից էր: Մտավորական, որն իր հսկայական ազդեցությունն է թողել ժամանակի գեղարվեստական մտածողության վրա: |
|
Հովհաննես ՀովհաննիսյանՀայ նոր պոեզիայի հիմնադիր Հովհաննես Հովհաննիսյանի գրեթե ողջ կյանքը սերտորեն կապված է Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի հետ: Նախ եղել է ճեմարանի աշակերտ և ուսանող, այնուհետև՝ ուսուցիչ: Նա Ճեմարանում ամենարեկար դասավանդած աշխարհական դասախոսն է: |
|
Արտաշես ԱբեղյանԳևորգյան հոգևոր ճեմարանի շրջանավարրտ Արտաշեց Աբեղյանը մեծ գիտնական է, թարգմանիչ, հասարակական ու քաղաքական գործիչ: Անուրանալի է նրա դերը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին հայության և հայ ռազմագերիների նկատմամբ Ֆաշիստական Գերմանիայի իշխանությունների վերաբերմունքի փոփոխության հարցում: Վերագրելով հայերին եբրայական ծագում՝ հիտլերականները պատրաստվում էին հայերի հետ վարվել ճիշտ այնպես, ինչպես վարվեցին հրեաների հետ: Արտաշես Աբեղյանը կարողացավ իր բազմաթիվ հրապարակումներով ապացուցել, որ հայերն ունեն արիական ծագում և փրկել տասնյակ հազարավոր հայերի կյանքը: |