Ռեժիսոր Լուսինե Բալյան

Վերին Ծաղկավան. Շխմուրադի վանք

Տավուշի մարզի Վերին Ծաղկավան գյուղի այցեքարտն ու հպարտությունը 12-13 դդ Շխմուրադի վանքն է։ Այն գյուղից 6-7 կմ հարավ-արևմուտք է գտնվում։ Երբեմնի հզոր վանական համալիրը այժմ խոնարհված է: Եթե Շխմուրադի վանական համալիրը վերականգնվի ու դեպի սրբավայր տանող ճանապարհը բարեկարգվի, գյուղի կյանքում նոր փուլ կսկսվի:

«Նվիրիր համերգ»․ Պառավաքար

«Կայթ» մշակութային հանգույցը սկսել է «Նվիրիր համերգ» նախագիծը, որը նախատեսում է անվճար համերգներ կազմակերպել Հայաստանի հեռավոր ու սահմանամերձ բնակավայրերում: Հանրության դրամական օժանդակությամբ ստեղծված ֆոնդը գյուղական համայնքներում հարթակ կտրամադրի երաժիշտներին։ Տավուշի մարզի սահմանամերձ Պառավաքար գյուղում արդեն կայացել է «Նվիրիր համերգ» նախագծի առաջին համերգը:

Լուսագյուղ

Արագածոտնի մարզի Լուսագյուղը հարուստ է հնամենի սրբավայրերով, ուխատեղիներով` Մխեի վանք, Վերի Վանք կամ Սուրբ Գրիգորի վանք, Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի։ Նախնիներից ժառանգություն ստացած սրբավայրերը հազարավոր ուխտավորներ ունեն նաև այժմ։

Ախթալայի Սուրբ Աստվածածնի վանքը

«Ես Մարիամ՝ դուստր Կյուրիկեի, կանգնեցրի զպղնձահանս հողհատի Սուրբ Աստվածածինս։ Որք երկրպագեք, զաղոթքս մեզ հիշեցեք»։ Մարիամ իշխանուհու պատվերով ստեղծված այս արձանագրությամբ խաչքարը Ախթալայի բակում է, այն վանքի փաստացի անձնագիրն է։ 1188 թվականին պատրաստված խաչքարը տարբեր ժամանակաշրջաններում օտարների, հատկապես վրացիների կողմից վանքը յուրացնել փորձելու և վեճերի լուծման անհերքելի վկայագիր ունեցող իրեղեն ապացույց է։ Ախթալայի վանքը Աստվածածնի անունը կրող ամենամեծ վանքն է տարածաշրջանում: Այն նաև որմնանկարներով ամենահարուստ վանքերից է՝ միջնադարյան 960 քմ եզակի որմնանկարներ են մեզ հասել, որոնք 800 տարվա ընթացքում երբևէ չեն վերականգնվել:

Ախթալա

Գուգարաց աշխարհի իշխանների կալվածք-ագարակն ու վանքը պատմագրությանը հայտնի են դեռևս հիգերորդ դարից։ Հետագա դարերում, երբ այստեղ պղնձահանքեր են հայտնաբերվել, Ագարակը վերանվանվել է Պղնձահանք, իսկ վանքը՝ Պղնձահանքի վանք։ Ախթալա անունով բնակավայրն ու եկեղեցին պատմական աղբյուրներում շրջանառվում են 14-րդ դարից։

Գյումրու Սուրբ Ամենափրկիչը

Գյումրու խորհրդանիշներից մեկը համարվող Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին այս տարի տոնում է կառուցման 150 ամյակը։ Պատմում են, որ գյումրեցիները երազել են Աիի Մայր տաճարի նմանությամբ եկեղեցի ունենալ և 1850 ականներին կառուցման համար հանգանակություններ են սկսել։ 1873 թվականին մեծ դժվարություններով և սպասումներով կառուցված եկեղեցին 1930 ականներին խորհրդային իշխանությունների պարտադրանքով դադարել է գործել, իսկ 37 թվականին բոլշևիկները պայթեցրել են Զանգակատունը։ Սուրբ Ամենափրկչին վերջին հարվածը 1988 թվականի կործանարար երկրաշարժն է հասցրել, եկեղեցին խոնարհվել է: Երկար տարիների վերականգնումից հետո 2024 թվականին ավարտվեց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերականգնումը և Ամենայան Հայոց Հայրապետի հանդիսապետությամբ վերաօծվեց:

«Մենք» հկ-ն ազգագրական պարեր է սովորեցնում

«Մենք» կրթամշակութային ՀԿ –ի կազմում ազգագրական պարի երեք խումբ է գործում՝ հիմնական, սիրողական և երեխաների: Նրանք տիրապետում են ոչ միայն ազգագրական պարերին, այլև քաջատեղյակ են դրանց իմաստաբանությանը և առաքելություն են ստանձնել տարածել ու սովորեցնել մեր պարերը՝ հեռավոր գյուղից մինչև մայրաքաղաք:

Մայր Տաճարի վերաօծման և մյուռոնօրհնության արարողությունների պատրաստություն

Մայր Տաճարի վերաօծման և մյուռոնօրհնության արարողությունների պատրաստություն

Սեպտեմբերի 28, 29 -ին կայանալիք Մայր Տաճարի վերաօծման և մյուռոնօրհնության արարողությունների համար հայկական զարդանախշերով ասեղնագործվում, կարվում են եկեղեցական տոնական նոր հանդերձներ։ Մայր Տաճարի եկեղեցական պարագաների, սպասքի վերականգնման աշխատանքները կատարում են լավագույն մասնագետները։ 

Մայր Տաճարի երգչախմբի առաքելությունը

Տասնամյակների հարուստ պատմություն ունեցող Մայր Տաճարի երգչախումբը պատրաստվում է սեպտեմբերի 28, 29 -ին կայանալիք համազգային կարևորագույն իրադարձություններին, որի ընթացքում երգչախումբը կարևոր մասնակցություն է ունենալու։ Նրանց երգեգեցողությամբ է վերաօծվելու Մայր Տաճարը և կատարվելու մյուռոնօրհնության արարողությունը։

Մաստարայի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի

Առանց սյուների առաջին հայկական եկեղեցին

Մաստարայի Սուրբ Հովհաննես Եկեղեցին զարմացնում է ճարտարապետական լուծումներով։ Սա Հայաստանում առաջին եկեղեցին է, որ կառուցվել է առանց սյուների։ Առավել ուշագրավ է լայնաթռիչք գմբեթը, որը շրջված զանգի են նմանեցնում։ Շատերը Սուրբ Հովհաննեսը ճանաչում են հենց Մաստարա անունով։