Գրականությունը պատկերապատումներում


Պատկերապատումը կամ կոմիքսը գեղարվեստական գրականությունը ներկայացնելու յուրօրինակ ձևաչափ է, ունի իր կանոններն ու արտահատության միջոցները: Կոմիքսն ամբողջ աշխարհում սիրված ու տարածված է, սակայն հայ իրականության մեջ դժվարությամբ է ճանապարհ հարթում: Ո՞րն է պատճառը, որքանո՞վ են հայ գրականությունը կամ բանահյուսությունը հարմար պատկերապատումի ձևով ներկայացվելու համար: «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը հյուրընկալել են Նարեկ Վան Աշուղաթոյանին:

Գրականությունը մարզերում


Գրականությունը սահմաններ չի ճանաչում, հատկապես մեր՝ համացանցային ժամանակներում։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանում դեռ տարբերակում են Երևանում ստեղծվող և մարզերում ստեղծվող գրականությունը: Մարզերում ապրող շատ գրողներ ստեղծագործական հետագա զարգացման համար կարևոր են համարում Երևան տեղափոխվելը: Ովքե՞ր են մարզերում ապրող և ստեղծագործող գրողները, ինչո՞վ է առանձնանում նրանց գրականությունը։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Ակսել Բակունց, «Խոնարհ աղջիկը»


«Խոնարհ աղջիկը» ոչ միայն Ակսել Բակունցի, այլև ամբողջ հայ գրականության գլուխգործոցներից է: Կառուցված լինելով նուրբ ու դետալային մանրամասներով՝ այդ պատմվածքը բազմաթիվ մեկնաբանությունների տեղիք կարող է տալ: Մյուս կողմից՝ չափազանց ուսանելի են գրողական այն հնարանքները, որոնք կիրառել է Բակունցն այդ պատմվածքում: Բակունցի «Խոնարհ աղջիկը» պատմվածքը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Վարդանանք հայ գրականության մեջ


5-րդ դարի ազգային-ազատագրական պայքարի հերոս Վարդան Մամիկոնյանին և Ավարայրի դաշտում ընկած հերոսներին նվիրված շատ անդրադարձներ կան հայ գրականության մեջ: Վարդանն ու Վարդանանք դարեր շարունակ ոգեշնչել են հայ գրողներին և ժողովրդին: Վարդանանց հերոսների գրական իրացումների առանձնահատկությունները քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Տարին չարենցյա՞ն էր


Գրական տարին անցավ «Տարին չարենցյան է» նշանաբանի ներքո: Եղիշե Չարենցի 125-ամյակի առթիվ հրատարակվեցին գրքեր, եղան գիտաժողովներ ու այլ միջոցառումներ: Սակայն, որքանո՞վ այս ամենի արդյունքում մեծ բանաստեղծը ավելի մերը դարձավ, ստեղծվե՞ց արդյոք նրա ստեղծագրծության շուրջ նոր խոսույթ: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Գրքի շապիկն իբրև կյանքի տարեգրություն


Շապիկները ոչ միայն գրքի արտաքին տեսքն են գրավիչ դարձնում, այլև յուրօրինակ ձևով ներկայացնում ժամանակի ու իրականության պատկերը։ Հատկապես 20-րդ դարի 20-30-ական թվականներին հրատարակված գրքերի շապիկները շատ բան են պատմում իրենց ժամանակի մասին։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում խորհրդահայ գրքերի շապիկների առանձնահատկություններն ու նշանակությունը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և արձակագիր Արամ Պաչյանը։

Վահագն Դավթյան 100


2022 թ. լրացավ Վահագան Դավթյանի 100-ամյակը: Բանաստեղծի բազմաժանր ստեղծագործությունը գնահատվում է հայ պոեզիայի ավանդույթի շարունակականության ու նորարության հատույթներով: Ի՞նչ այլ առանձնահատկություններ ունի Վ. Դավթյանի բանաստեղծությունը, ինչպես է հեղինակին հաջողվում համադրել քնարականությունն ու էպիկական շունչը: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Լիլիթ Սեյրանյանը:

Ինչպե՞ս գնահատել արդի հայ գրականությունը


Ի՞նչ սկզբունքներով է գնահատվում ժամանակակից գրականությունը մրցույթների ժամանակ և հրատարակությունների կողմից, ի՞նչն է հատկապես կարևորվում գիրքը հրատարակության ընդունելիս: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Դերենիկ Դեմիրճյանի «Ավելորդը»


«Ավելորդը» հայ գրականության լավագույն պատմվածքներից է: Ուղղակի կատարյալ մի գործ, որ ընդգրկում է ժանրին բնորոշ բոլոր օրինաչափությունները, միևնույն ժամանակ, ցնցում իր սյուժեով ու ընդհանրացումներով: Պատմվածքն ընդգրկված է նաև դպրոցական դասագրքերում և քննարկումների բովում է: Արդյո՞ք ճիշտ է մատուցվում պատմվածքը, ի՞նչ գաղափարական ուղերձներ ունի այն: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և ուսուցիչ Արսեն Վարդանյանը:

Փառքից մինչև մոռացում. կենդանության օրոք հայտնի, այժմ մոռացված հայ գրողներ


Մի հայտնի պատմություն կա այն մասին, թե ինչպես Թումանյան ազգանունով մեկը դեռ շատ երիտասարդ Հովհաննես Թումանյանին բարեկամաբար հորդորում է փոխել ազգանունը և մի նորմալ գրական անուն ընտրել, որովհետև գրական դաշտում երկու Թումանյան չի կարող լինել: Սակայն այդ մարդուն ոչ ոք այլևս չի հիշում, իսկ Հովհ. Թումանյանին գիտեն բոլորը: Ինչո՞ւ են մոռացվում գրողները, արդյոք այդ մոռացումը կապված է բացառապես գրական արժեքի հետ, թե՞ այլ պատճառներ էլ կան: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Ի՞նչ կարդալ դժվար ժամանակներում


Գրականությունն ունի նաև թերապևտիկ, սթափեցնող, հոգևոր ներդաշնակությունը վերականգնող հատկություններ: Այս ամենը հատկապես կարևորվում է անհատական ու հասարակական ճգնաժամերի պահերին: Ի՞նչ կարդալ դժվար ժամանակներում: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Նկարազարդում. խանգարո՞ւմ է, թե՞ օգնում ընթերցանությանը


Նկարազարդումն ու ձևավորումը ոչ միայն ապահովում են գրքի պատշաճ արտաքին տեսքը, այլև նպաստում են բովանդակության ընկալմանը, երբեմն դառնում յուրօրինակ մեկնաբանություն: Ինչպիսի՞ն են մեր գրքերի նկարազարդումները, դրանք խանգարո՞ւմ են, թե՞ նպաստում ընթերցանությանը: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և նկարիչ, նկարազարդող Արարատ Մինասյանը։