Արևի տակ ոչինչ նոր չէ. մաս 2-րդ


Խորեն Ա Մուրադբեկյան. Ամենայն հայոց կաթողիկոս է ընտրվում 1932թ.-ին: Ընտրության օրվանից պատժիչ մարմինների հսկողության տակ էր: Եկեղեցականների քննության ժամանակ խնդիր էր դրված վարկաբեկիչ տվյալներ հավաքել նրա մասին և ճնշում գործադրել կաթողիկոսի վրա: Նախ, ձերբակալվում և գնդակահարվում է կաթողիկոսի եղբայրը՝ Լևոն Մուրադբեկյանը: Նույն ճակատագրին է արժանանում նաև մյուս եղբայրը՝ Մարգարայի մաքսատան աշխատակից Սերգեյ Մուրադբեկյանը: 1938թ.-ին իշխանությունների կողմից կազմակերպված ահաբեկչության զոհ է դառնում նաև Մուրադբեկյան Ամենայն հայոց կաթողիկոսը՝ սպանվելով Վեհարանում: Աղբյուրը՝ ՀՀ ՆԳՆ, ԱԱ և Ազգային արխիվ

 

Արևի տակ ոչինչ նոր չէ. մաս 1-ին


Բոլշևիկյան իշխանությունները եկեղեցու դեմ ակտիվ պայքարի են հանում «Ազատ եկեղեցական եղբայրություն» անունով եկեղեցական ընդդիմությանը: Նրանք իրենց հռչակում են եկեղեցու բարենորոգիչ. պահանջում են վերացնել Հայ եկեղեցու նվիրապետական կարգը, բարձրաստիճան հոգևոր իշխանության դասը, կուսակրոնության կարգը, Ամենայն հայոց կաթողիկոսին հրաժարեցնել գահից և նոր կաթողիկոս ընտրել, որը կլինի «ժողովրդինը», վերջապես՝ «եկեղեցին վերադարձնել հավատավորներին» և Հայ եկեղեցին սահմանափակել Խորհրդային Հայաստանի սահմաններում: Նրանց առջև դրված խնդիրը հատկապես Ս. Էջմիածնի միաբանների դեմ կեղծ մեղադրանքներ հավաքելն ու մատնագրեր սարքելն էր: Երևանի Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին Քաղխորհրդի որոշմամբ տրվում է «Ազատ եկեղեցական եղբայրությանը»: Այս աղանդը երկար կյանք չի ունենում: Դրա ղեկավար Աշոտ եպիսկոպոս Շախյանը 1927թ.-ին՝ մահվանից առաջ, աղերսագիր է գրում Գևորգ Ե կաթողիկոսին, որտեղ խոստովանում է իր կատարած քայլի սխալականությունը և խնդրում վերադարձնել իր կոչումը: Կարգալույծ եպիսկոպոսը վախճանվում է միայնության մեջ, նրան լքել էին նույնիսկ իր քաղաքական հովանավորները: Աղբյուրը՝ ՀՀ ՆԳՆ, ԱԱ և Ազգային արխիվ

Իմ աշխարհը


2010թ.-ին Արագածոտնի թեմի առաջնորդ Տ. Մկրտիչ եպիսկոպոս Պռոշյանի ձեռամբ 15 սարկավագ քահանայական ձեռնադրրություն և օծում է ստանում: Այսօր նրանք ծառայում են Հայաստանի և Սփյուռքի տարբեր թեմերում: Օծակից եղբայրները ձեռնադրության 15-ամյա տարեդարձի օրը հավաքվեցին և այցելեցին իրենց հոգևոր ծնողին՝ ապօրինաբար անազատության մեջ գտնվող Մկրտիչ սրբազանին:

Թարգմանչաց տոնը Պոլսի հայոց պատրիարքությունում


Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքությունում այս տարի Սրբոց Թարգմանչաց տոնի շաբաթը նշանավորվել էր նաև Սահակ պատրիարք Մաշալյանի գահակալության հնգամյակի տոնակատարություններով: Հանդիսությունների շարքում Պոլսի հայոց պատրիարքական աթոռի պատմության մասին «Ինքնության արահետ» փաստավավերագրական ֆիլմի շնորհանդեսն էր:

 

Ի՞նչ առնչություն ունի բիզնեսը հասարակական մթնոլորտի հետ


Տնտեսությունն ու կապիտալն, առհասարակ, սիրում են նվազագույն ռիսկեր, առավելագույն կանխատեսում: Մեր այս անկանխատեսելի ու անկայուն օրերում ո՞ւր կարող է փախչել կապիտալը: Աննա Սարգսյանը զրուցել է Բի Դի Օ Արմենիա (BDO Armenia) խորհրդատվական կազմակերպության գործընկեր Ահարոն Չիլինգարյանի հետ:

Մյուռոնի ճամփորդությունը


Մայր Աթոռում օրհնությունից հետո սրբալույս մյուռոնը ուղեւորվում է Հայ առաքելական եկեղեցու աշխարհասփյուռ թեմեր և նվիրապետական կառույցներ։ Մյուռոնի սափորը և հայրապետական կոնդակը դիմավորում են Երուսաղեմի, Բեթղեհեմի, Սիրիայի, Արգենտինայի, Ռուսաստանի, Արցախի հայերը: Հենց այդ սրբազան յուղով են աշխարհի տարբեր ծայրերում օծում եկեղեցիները, մկրտում հավատացյալներին, ձեռնադրում և օծում հոգևորականներին: Միայն հայ եկեղեցին ունի այս բաղադրությամբ ու նշանակությամբ օծման յուղ: Քրիստոնյա ժողովուրդներից միայն հայերն են մյուռոնի դրոշմը համարում իրենց ազգային ինքնության կնիքը:

Բովուրխանի վանքն Արցախում


Բովուրխանի վանքը Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանում է: Կառուցվել է 17-րդ դարում, պատմական Արցախի Վարանդա գավառում: Վանական համալիրը Վարանդայի մելիքների ամառային նստավայրն էր: 2023թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հետ միասին վանքը բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից: Բովուրխանի վանական համալիրը Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի իրավասության տակ է:

 

Բերձորի Սբ. Համբարձման եկեղեցին Արցախում


Բերձորի Սուրբ Համբարձման եկեղեցին 20-րդ դարում անկախություն հռչակած Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության առաջին եկեղեցին է: Օծվել է 1998 թվականի մայիսի 31-ին։ Բերձոր քաղաքի հետ եկեղեցին 2022թ.-ին անցել է ադրբեջանական զինված ուժերի վերահսկողության տակ: 2024 թվականի մայիսի արբանյակային լուսանկարները փաստում են, որ այն հիմնահատակ ոչնչացվել է Ադրբեջանի կողմից: Եկեղեցու կանխամտածված ոչնչացումը միջազգային իրավունքի կոպիտ խախտում է և համարվում է մարդկության դեմ ծանր հանցագործություն։

 

Գանձասարն Արցախում


Գանձասարի վանքը Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում է, Վանք գյուղի մոտ: Արցախի Խաչեն գավառի իշխան Հասան Ջալալ Դոլան Ս. Հովհաննես եկեղեցու կառուցումն սկսում է 1216 թվականին: Շինարարությունը տևում է 22 տարի: 2023թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հետ միասին վանքը բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից: Գանձասարի վանքը Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի իրավասության տակ է:

 

Շոշկավանքն Արցախում


Շոշկավանքը Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանում է, Մսմնա և Խաչմաչ գյուղերի միջև՝ լեռնային բարձունքի վրա: 2023թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հետ միասին վանքը բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից: Շոշկավանքը Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի իրավասության տակ է:

Ուլուբաբի վանքն Արցախում


Ուլուբաբ գյուղը Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանում է: Հարուստ պատմություն ունեցող գյուղը Արցախի հայտնի իշխանական տան Հասան Ջալալյանների տոհմից սերված Ուլի պապի մելիքական նստավայրն է եղել, նրա անունով էլ կոչվել է Ուլուպապ կամ Ուլուբաբ: Այստեղ է Պտկեսբերքի Ս. Գևորգը: 2023թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հետ միասին վանքը բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից: Սուրբ Երից մանկանց վանքը Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի իրավասության տակ է:

Խնուշինակի Սբ. Աստվածածինն Արցախում


Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանի Խնուշինակ գյուղի Սուրբ Աստվածածինը երկու լայնաթռիչք կամարների վրա կառուցված բազիլիկ է: Կառուցվել է 1860 թվականին, շուշեցի Հայրապետ բեկ Դոլուխանյանցի միջոցներով: 2023թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հետ միասին եկեղեցին բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից: Խնուշինակի Սուրբ Աստվածածինը Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի իրավասության տակ է: