Գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը բանավիճում են հայ դասական ու համաշխարհային գրականության ամենահայտնի, սիրված, միաժամանակ, վիճահարույց ստեղծագործությունների շուրջ: Յուրաքանչյուր քննարկում նվիրված է մեկ գրական երկի, գրականագետների բանավեճը ներկայացնում է դրա ավանդական ու նորովի ընկալման  հնարավորությունները:

Մեկ պատմվածքի շուրջ․ Վիգեն Խեչումյան, «Ցայգածաղիկ»


Խորհրդահայ արձակի ամենաինքնատիպ հեղինակներից մեկի՝ Վիգեն Խեչումյանի «Ցայգածաղիկ» պատմվածքը մի յուրահատուկ ճանապարհորդություն է դեպի միջնադար, առնչություն հայկական ձեռագրական հիանալի ժառանգության, մասնավորապես, բժշկագիտական մատյանների հետ։ Միաժամանակ այն նրբորեն հյուսված սիրո պատմություն է, որը հետաքրքիր ու արդիական է բոլոր ժամանակներում։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում «Ցայգածաղիկ» պատմվածքը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Եվ այր մի Մաշտոց անուն


Մեսրոպ Մաշտոցի անունը նախևառաջ համաբանվում է հայոց գրերի գյուտի հետ: Բայց, միևնույն ժամանակ, նա նաև հայոց պատմության բոլոր ժամանակների մեծագույն ու անզույգ Ուսուցիչն է, բառի ամենալայն իմաստով: Ինչպես նրա աշակերտներից Մովսես Խորենացին է վկայագրել՝ «նա հրեշտակի տեսք ուներ, ծննդական միտք, պայծառ էր խոսքով, գործերով ժուժկալ, մարմնով փառահեղ, սովորություններով աննման, խորհրդակցությամբ մեծ, հավատով ուղիղ, հուսով համբերող, սիրով անկեղծ, ուսուցանելիս անձանձիր։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում Մեսրոպ Մաշտոցի կերպարը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ես իմ անուշ Հայաստանի


Հայաստանի կերպարը նոր ու բազմազան երանգներով ու տրամադրություններով հառնում է 20-րդ դարասկզբի պոեզիայում. Տերյան, Թումանյան, Չարենց, Իսահակյան։ Խորհրդահայ, ապա նաև` անկախության շրջանի պոեզիայում նույնպես Հայաստանի կերպարն իր ինքնատիպ արտահայտությունն է գտնում: Հայաստանի բանաստեղծական ընկալումները քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Հայաստան՝ երկիր դրախտավայր


Տարբեր ժամանակներում, անկախ իրավիճակներից, Հայաստանը մշտապես եղել է մեր բանաստեղծների ներշնչանքի նյութ: Այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր ժամանակահատված իր ուրույն կնիքն է թողել Հայաստանի ընկալման վրա: 18-րդ դարից սկսյալ՝ կլասիցիստական պոեզիայից մինչ ռեալիստներ, Հայաստանն ընկալվում ու մեկնաբանվում էր անցյալ փառքերի հենքով, որպես յուրատեսակ երազանք։ Այս շրջանում Հայաստանի բանաստեղծական ընկալումները քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ինչ երազներ են տեսնում հայ գրականության հերոսները


Երազը բանահյուսության ու գրականության ամենատարածված հնարանքներից մեկն է: Երբեմն նույնիսկ գրականությունն ամբողջությամբ համարվում է երազ: Գրական երազները բացահայտում են հերոսների ներաշխարհը, դառնում դիպաշարի զարգացման խթան, ձևավորում գեղարվեստական իրականություն: Ի՞նչ երազներ են տեսնում հայ գրականության հերոսները և ինչո՞ւ: «Զուգահեռ ընթերցումներում» քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Վրեժ Իսրայելյան, «Ես, մուսան և անդունդը»


Վրեժ Իսրայելյանի վերջին պատմվածքներից մեկը՝ «Ես, մուսան և անդունդը» առաջին հայացքից կենցաղային-սոցիալական թեմաներով երգիծական գործ է, սակայն ուշադիր ընթերցողն այնտեղ կգտնի արձակագրի սիրելի ազգային ճակատագրի և պատմական թեմաների արձագանքներ, իրականության ու գրողի վիճակի նուրբ անդրադարձներ: Վ. Իսրայելյանի «Ես, մուսան և անդունդը» պատմվածքը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և արձակագիր Մհեր Իսրայելյանը:

Երբ գալիս է սեպտեմբերը


Կրթության, դպրոցի, ուսման հետ կապված բազմաբնույթ հարցերն իրենց գեղարվեստկան անդրադարձն են գտել հայ դասական ու ժամանակակից գրականության մեջ։ Հատկապես հայ արձակում կարող ենք գտնել դպրոցների մոդելներ, կրթության սկզբունքներ, ուսուցիչների տարբեր կերպարներ։ Զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ի՞նչ չենք կարող գտնել գրականության դասագրքերում


Ընթերցողների մեծ մասի համար գրականության մասին պատկերացումները սկսվում և ավարտվում են դպրոցական դասագրքերով, և հետագայում, տարբեր պատճառներով, մարդիկ շատ քիչ են ընթերցում։ Գրականության դպրոցական դասագրքերն են ձևավորում գրական ճաշակ, գրականությունը հասկանալու և գնահատելու որոշակի չափանիշներ։ Որքան էլ այդ դասագրքերը ձգտեն դարձնել ժամանակակից, ընդգրկուն, գրավիչ, շատ բան, այդուհանդերձ, դուրս է մնում այդ գրքերից։ Ի՞նչ չենք կարող գտնել գրականության դասագրքերում. քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Գրական օգոստոս


Հատկապես օգոստոս ամիսը շատ է հիշատակվում հայ և համաշխարհային գրականության մեջ: Ինչո՞ւ է այդպես, ի՞նչ խորհուրդներ ու գեղարվեստական արտահայտության ձևեր ունի գրական օգոստոսը: Զրուցում և ընթերցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Որտե՞ղ էիր, Զորայր Խալափյան


Զորայր Խալափյանը 20-րդ դարի հայ արձակի ամենանշանավոր դեմքերից է: Նրա հայտնի վեպերը՝ «Որտե՞ղ էիր, մարդ Աստծո», «Եվ վերադարձնելով Ձեր դիմանկարը», «Մեռնող հառնող» տարբեր սերունդների սիրված գրքերն են: Զորայր Խալափյանի արձակի առանձնահատկությունների, դրա նշանակության ու արժեքի մասին «Զուգահեռ ընթերցումներում» զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և արձակագիր Ալիս Հովհաննիսյանը։

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Աբիգ Ավագյան, «Հարավային տենդ»


Աբիգ Ավագյանը խորհրդահայ արձակի ամենաինքատիպ դեմքերից է, նար գործերը, ցավոք, այսօր քչերն են հիշում: Ա. Ավագյանի պատմվածքներն առանձնանում են իրենց յուրօրինակ, նույնիսկ էկզոտիկ արևելյան մթնոլորտով, նոր ու հետաքրքիր թեմաներով, յուրահատուկ են գրելաոճով: Աբիգ Ավագյանի ամենահայտնի պատմվածքներից մեկը՝ «Հարավային տենդը» քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Ներսես Շնորհալի բազմաշնորհ հայրապետը


2023թ. նշվում է Ներսես Շնորհալու մահվան 850-րդ տարելիցը: Այս առիթով Երևանում՝ Մատենադարանում և Փարիզում՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կենտրոնակայանում տարբեր միջոցառումներ եղան, հրատարակվեցին նրա երկերը: Ներսես Շնորհալու գրական ժառանգության, եկեղեցական ու կրթական գործունեության նշանակության մասին «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Գուրգեն Գասպարյանը: