«ՀայԱրտի» բովանդակային մաքառումները


«ՀայԱրտը» որպես ժամանակակից արվեստի թանգարան ստեղծման օրվանից`1985-ից մինչև օրս, թերևս Հայաստանի պատմության ամենաբազմաչարչար մշակութային կառույցներից մեկն է: Ժամանակակից արվեստի կենտրոնի շենքը պարբերաբար բովանդակային անհեթեթ փոփոխությոնների է ենթարկվել: Հիմա փորձում են այդ խնդիրները լուծել։ Անահիտ Մարգարյանն «Արտֆոկուսում» զրուցել է «ՀայԱրտի» տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Սոնա Հարությունյանի հետ:

Գեղանկարիչ Գևորգ Գրիգորյանի ուղին


Գեղանկարիչ Գևորգ Գրիգորյանի գեղարվեստական մտածողությունը ձևավորվել է Թիֆլիսում: 1920-ականների վերջը և 1930-ականների սկիզբը նկարչի ստեղծագործական վերելքի տարիներն էին, երբ նա ակտիվորեն մասնակցում էր Թիֆլիսի մշակութային կյանքին, հայ և վրացի նկարիչների ցուցահանդեսներին: 50-ականներին նրա արվեստը սկսում է նորովի ընկալվել ու վերարժևորվել։ 1962թ. նկարիչը իրականացնում է իր մեծագույն երազանքը՝ կնոջ հետ հաստատվում է Երևանում և մինչև կյանքի վերջը մեծ խանդավառությամբ շարունակում է ստեղծագործել։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանի հյուրն է Գևորգ Գրիգորյանի արվեստանոց-թանգարանի տնօրեն Արփինե Սարիբեկյանը:

Հասմիկ Բաղդասարայան-Դոլուխանյանի երաժշտական նախագծերը


Երգչուհի Հասմիկ Բաղդասարայան-Դոլուխանյանը բազմաթիվ նախագծերի հեղինակ է։ Նա երեխաների մասնակցությամբ և նրանց համար նախատեսված համերգներ է կազմակերպում։ Բացի այդ՝ իրականացնում է 60 տարեկանից բարձր տիկնանց համար նախատեսված երաժշտական նախագիծ: Նա «Նաղաշ» անսամբլի և «Լույս» կվինտետի արտիստ է: «Արտֆոկուսում» արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանը հյուրընկալել է Հասմիկ Բաղդասարայան-Դոլուխանյանին։

Հայկական ժառանգության սկանավորման ծրագիրը


2020 թվականից օրհասական հարց է դարձել Արցախի պատմամշակութային և կրոնական ժառանգության պահպանումը: 2020 թվականից սկսած «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը սկսել է «Հայկական ժառանգության սկանավորման համաշխարհային նախաձեռնություն» ծրագիրը, որի նպատակն է փաստագրել, պահպանել և հասանելի դարձնել հայկական պատմամշակութային հուշարձանները հանրությանը, հուշարձանների վերակառուցմամբ և վերականգնմամբ զբաղվող մասնագետներին, հետազոտողներին։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը թեման քննարկել է «Թումո» ստեղծարար կենտրոնի 3Դ սկանավորման նախագծի ավագ ղեկավար Հյուլէ Քէշիշյանի հետ։

Հայկական ռոքն ու ոչ ֆորմալ կրթությունը


2013 թվականին՝ Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնում "The Levels of Sound" երաժշտական դասընթացների ժամանակ Արիկ Գրիգորյանը հիմնադրել է «Թմբաթա» խումբը: Այսօր խումբն ակտիվ գործունեություն է ծավալում Հայաստանում և արտասահմանում: Խմբի անդամները 14-21 տարեկան երիտասարդներ են: Նրանց գործունեության, հայկական ռոքի, ոչ ֆորմալ երաժշտական կրթության, Հայաստանում ալտերնատիվ երաժշտության խնդիրենրի մասին «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը զրուցել է ռոք երաժիշտ, մանկավարժ Արիկ Գրիգորյանի հետ:

Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարանը երեկ, այսօր ու վաղը


Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարանը բացվել է 1967թ.-ին` նկարչի կենդանության օրոք: Թանգարանի ցուցադրությունը ներկայացնում է վարպետի ստեղծագործական բոլոր շրջաններն ու ժանրերը՝ սկսած 16 տարեկանում կատարված առաջին գծանկարներից մինչև կյանքի վերջին ամիսներին ստեղծված աշխատանքները: Այցելուները հնարավորութուն ունեն նաև տեսնելու Սարյանի արվեստանոցը: Ի՞նչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել թանգարանում վերջին տարիներին և ի՞նչ ծրագրեր են իրականացվելու առաջիկայում։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը զրուցել է Սարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Բելլա Իսահակյանի և ցուցադրությունների կազմակերպման բաժնի վարիչ Ռուզան Սարյանի հետ:

 

Վալենտին Պոդպոմոգովի աշխատանքները ցուցադրվում են Գաֆէսճեան կենտրոնում


Երազներ կյանքի ու մահվան մասին
Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնում բացվել է «Վալենտին Պոդպոմոգով․ «Երազներ կյանքի ու մահվան մասին»» խորագրով ցուցադրությունը: Ներկայացված են հայ անվանի գեղանկարիչ, կինոյի, մուլտիպլիկացիայի, դիզայնի վարպետ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ Վալենտին Պոդպոմոգովի աշխատանքները: Ցուցադրությունը նվիրված է արվեստագետի 100-ամյակին: Ստեղծագործությունների մի մասը ցուցադրվում է առաջին անգամ։ Վալենտին Պոդպոմոգովի կյանքի, ժառանգության և ստեղծագործական ուղու մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են նկարչի այրին` Ասյա Պոդպոմոգովան և Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնի ցուցադրությունների գծով տնօրեն Արմեն Եսայանցը:

Մարկոս Գրիգորյանի մասին խոսում է արվեստաբան Իվեթ Թաջարյանը


Գեղանկարիչ, հավաքորդ, գալերիստ, համադրող, դերասան, հողարվեստի ուղղության հիմնադիր Մարկոս Գրիգորյանը Հայաստանին նվիրեց շուրջ 2000 հայկական, իրանական ու եվրոպական կիրառական արվեստի նմուշներ, որոնք 6 հազար տարվա պատմություն ունեն: Նա իր օրինակով առաջարկեց հայ գորգագործությունը զարգացնել նոր ուղղություններով: «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանն ու արվեստագիտության թեկնածու, Մաշտոցի անվան մատենադարանի թանգարանի ղեկավար Իվեթ Թաջարյանը քննարկել են Մարկոս Գրիգորյանի գործունեությունը։

«...իսկ դրսում ձյո՜ւն է գալիս»


Երեք բացարձակ տարբեր կերպարներ, երեք տարբեր բնավորություն բեմից պատմում են իրենց դժբախտ կենսագրությունը՝ համեմելով այն հումորով, կատակներով, ծիծաղաշարժ երկխոսություններով: Այնուամենայնիվ վերջաբանը ողբերգական է։ Իտալացի հայտնի դրամատուրգ, սցենարիստ, դերասան և ռեժիսոր Վինչենցո Սալեմեի «...իսկ դրսում ձյո՜ւն է գալիս» պիեսը Սոս Սարգսյանի անվան Համազգային թատրոնում բեմադրել է ռեժիսոր, դերասան Դավիթ Հակոբյանը: «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը հյուրընկել է ներկայացման երեք գլխավոր դերակատարներից երկուսին` Վարշամ Գևորգյանին ու Ստեփան Ղամբարյանին:

Ստեփանակերտի ռուսական դրամատիկական թատրոնի գործունեությունը Երևանում


Շողեր Սարգսյան, Հարություն Անդրեասյան
Ստեփանակերտի ռուսական դրամատիկական թատրոնը Արցախի միակ թատրոնն է, որ շարունակում է գործունեությունը Երևանում: Թատրոնը չունի սեփական դահլիճ և փորձասենյակներ, բայց շարունակում է ներկայացումներ բեմադրել, նոր ձևաչափեր փորձարկել, փառատոնների մասնակցել, ավելին` մրացանակներ ստանալ: Ստեփանակերտի ռուսական դրամատիկական թատրոնի գործունեության, Երևանում նոր կյանք կառուցելու, նոր տուն հիմնելու դժվարությունների և հաղթանակների մասին «Արտֆոկուսում» պատմել են դերասաններ Շողեր Սարգսյանն ու Հարություն Անդրեասյանը:

Սամվել Ղազարյան. Արարման ուղին


Ցուցահանդես նվիրված Սամվել Ղազարյանի ծննդյան 75-ամյակին
Քանդակագործ Սամվել Ղազարյանի արվեստն առանձնանում է ժանրային և թեմատիկ լայն ընդգրկմամբ, խորքային բովանդակությամբ և կերպարային բազմազանությամբ: Նրա ստեղծագործություններում զուգակցվում են քնարականությունը և միստիցիզմը։ Ղազարյանի ստեղծագործությունները հայ քանդակագործության կարևորագույն ձեռքբերումներից են, որոնք միավորում են ավանդական ժառանգությունը, ինքնատիպ ոճական մոտեցումներն ու համամարդկային գաղափարները: Այս օրերին Հայաստանի ազգային պատկերասրահում գործում է «Սամվել Ղազարյան. Արարման ուղին» ցուցահանդեսը՝ նվիրված արվեստագետի ծննդյան 75-ամյակին: «Արտֆոկուս»-ում արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանը զրուցել է ցուցահանդեսի համադրող, արվեստաբան, Հայաստանի ազգային պատկերասրահի քանդակի բաժնի վարիչ Մարիամ Դավթյանի հետ:

«Սասնա ծռեր» էպոսի նոր համահավաք բնագիրը


«Սասնա ծռեր» ազգային դյուցազներգության բանավոր տարբերակները գրառվել են 1873 թվականից սկսած: Առավել հայտնի է այդ տարբերակների հիման վրա 1939 թ․ ստեղծված համահավաք բնագիրը։ Քչերը գիտեն, որ բացի այս համահավաք բնագիրը տարբեր ժամանակներում ստեղծվել են ևս երկու նմանատիպ բնագրեր, իսկ չորրորդ բնագիրը կհրատարակվի 2025 թվականին: Հեղինակը գրականագետ, էպոսագետ Հայկ Համբարձումյանն է: «Արտֆոկուսում» Հայկ Համբարձումյանը ներկայացրել է «Սասնա ծռեր» էպոսի բանավոր տարբերակների տիպաբանական քննության, էպոսին վերաբերող իր մենագրությունների և նոր համահավաք բնագրի առանձնահատկությունների մասին։