Կրթության և գիտության նոր ռազմավարություն. մաս 214-րդ


Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի հետ Հովհաննես Երանյանը ամփոփել է անցած ուսումնական տարին, քննարկել հանրակրթության հին ու նոր խնդիրները, նախանշել նոր ոսումնական տարվա անելիքները։

Հանդուրժողականություն


Իմացական և հոգևոր ի՞նչ գիտելիքներ, պատրաստություն է հարկավոր հանդուրժողականություն դրսևորելու համար: Ի՞նչն է պատճառը, որ ժամանակակից հասարակութույունն այսչափ անհանդուրժող է դարձել, ո՞վ է հանդուրժող մարդը։ Այս հարցերը քրիտոնեական վարդապետության տեսանկյունից քննում է Տ. Զատիկ վարդապետ Ավետիքյանը:

Արևիս


Սիսիանից մոտ 20 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Արևիս գյուղը, սակայն ոչ բարեկարգ ճանապարհի պատճառով ժամեր են պետք գյուղ հասնելու համար։ Պաշտոնապես Արևիսը 41 բնակիչ ունի, որոնք գյուղում ապրում են հատվածաբար՝ գարնանը գյուղատնտեսության, մեղվապահության համար են գալիս։ Ձմռանը Արևիսում հազիվ տասը բնակիչ է մնում։ Թշնամուց 4 կմ է Արևիսը հեռու, բայց գյուղը բնակիչ չունենալու պատճառն ամենևին էլ սահմանին մոտ լինելը չէ, այլ կենցաղային պայմանների բացակայությունը։

 

Աղիտուի հուշարձանը և Թանահատի վանքը


Թանահատի վանքը կամ ինչպես տեղացիններն են ասում Կարմիր վանքը Սիսիանից 25 կմ հարավ-արևմուտք է՝ Արևիս գյուղի մոտ: Ստեփանոս Օրբելյանը վանքը «մեծ առաքինարան» է անվանել, որտեղ ճգնող և սպասավորաղ հոգևորականների սրբակենցաղության մասին բազմաթիվ ավանդազրույցներ են հյուսվել։ Մեր այս ճամփորդության ընթացքում ներկայացրել ենք նաև Աղիտու գյուղի 6-7-րդ դարերի եզակի հուշարձանը:

Վեհափառ Հայրապետի հանդիսապետությամբ բացվել է Կաթողիկոսական դամբարանի և մոմավառության սրահ


Կաթողիկոսական դամբարանը կառույցի կենտրոնում է տեղակայված, աջ և ձախ կողմերը նախատեսված են մոմավառության համար: Կառույցը նաև երկու խորան ունի, որոնք Նորին Սրբությունը օծել է և կոչեց Թադեոս և Բարդուղիմեոս առաքյալների անուններով: Շուրջ 1000 ք/մ տարածք զբաղեցնող ստորգետնյա, կամարակապ կառույցի ճարտարապետների համար սկզբունքային է եղել պահպանել տարածքում գյություն ունեցող պատմական կառույցների հետ ժամանակակից կառույցի ներդաշնակությունը: Ամեռնայն Հայոց Կաթողիկոսը նկատել է, որ դամբարանը գալիք սերունդներին հիշեցնելու է ամենայն հայոց Կաթողիկոսների հոգեխնամ առաքելության մասին, որով բարեզարդվել է համայն հայ ժողովրդի ազգային ու եկեղեցական անդաստանը:

Կրթության և գիտության նոր ռազմավարություն. մաս 213-րդ


Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիայի օպերային ստուդիայի գեղարվեստական ղեկավար, ժողովրդական արտիստ, հռչակավոր սոպրանո Հասմիկ Պապյանի հետ Հովհաննես Երանյանը քննարկել է Հայաստանում երաժտական կրթության անցայլը, ներկան և ապագան։ Նրանք խոսել են նաև օպերային ստուդիայում երգչուհու իրականացրած և իրականցնելիք ծրագրերի մասին։

«Կադանս» անսամբլ


Ավելի քան 20 տարվա պատմություն ունեցող «Կադանս» անսամբը վերակազմավորվել է, երաժշտական հայտնի հնգյակին ավելացել է նաև պարային խումբ: Եթե սկզբնական շրջանում «Կադանսը» կատարում էր մասնավորապես Աստոր Պյացոլլայի գործերը, ապա ժամանակի ընթացքում անսամբլը ընդլայնել է կատարումները` ներառելով եվրոպական, ամերիկյան, ռուս և հայ դասական և ժամանակակից կոմպոզիտորների գործեր: Այսուհետ «Կադանսը» նորովի ու նոր ձևաչափով հանդես կգա:

Կրթության և գիտության նոր ռազմավարություն. մաս 212-րդ


Մատենադարանի փոխտնօրեն Վահե Թորոսյանի հետ Հովհաննես Երանյանը քննարկել է հուլիսի 9–12–ը Երևանում տեղի ունեցած Հայագիտական միջազգային երկրորդ կոնգրեսում բարձրացված խնդիրներն ու դրանց լուծման ճանապարհները։

Սիսիան. Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի


360-ական թվականներին պարսից զորքերի կողմից Սյունիքի իշխանանիստ Շաղատ ավանի և վանքի ավերումից հետո, Սյունի վանքը դարձել է Սյունիների իշխանական տոհմի գլխավոր սրբավայրը և մինչև 9-րդ դարը եղել է Սյունիքի եպիսկոպոսական աթոռանիստը և նախարարական տոհմի գահանիստ կենտրոնը: Սյունյաց իշխանուհի Վարազդուխտը 6-րդ դարի 80-ական թվականներին վանքի հնագույն տաճարի տեղում կառուցել է Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ տաճարը, որն այժմ էլ Սիսիանի այցեքարտն է:

Մատենադարանում անցկացվել է Հայագիտական միջազգային կոնգրեսը


Արդեն երկրորդ անգամ է՝ Մատենադարանում հավաքվում են շուրջ չորս տասնյակ հայագետներ ամբողջ աշխարհից՝ Հյուսիսային Ամերիկայից, Երուսաղեմից, եվրոպական խոշոր կրթական կենտրոններից, առաջատար միջազգային հաստատություններից, ձեռագրական կենտրոններից։ Հայագիտական միջազգային կոնգրեսի շրջանակում ցուցադրություններ, շնորհանդեսներ էին նախատեսված, նաև այցլեություններ Հայաստանի տեսարժան վայրեր, մասնավորապես՝ Նորատուսի խաչքարադաշտ, Գեղարքունիքի միջնադարյան վանքեր:

 

Որոտնավանք


Որոտնավանքը միջնադարյան գիտակրթական հզոր կենտրոններից է եղել, այստեղ գործել են Հովհան Որոտնեցին, նրա աշակերտ Գրիգոր Տաթևացին, Առաքել Ծաղկողը: Գրվել են գիտական աշխատություններ, ընդօրինակվել ու ծաղկվել ձեռագրեր: Ժամանակին Որոտնավանքում ճգնող հայ վարդապետների համբավը հասել է մինչև Եվրոպա: Մոտ մեկ դար վանքը չի գործել, վերջին տարիներին Սյունիքի թեմի առաջնորդի նախաձեռնությամբ վերականգնվել է վանքը, մշտական հոգևորական է նշանակվել, աստիճանաբար հոգևոր կյանքը վերազարթոնք է ապրում:

Կրթության և գիտության նոր ռազմավարություն. մաս 211-րդ


Հյուսթոնի «Ռայս» համալսարանի պրոֆեսոր Միշել Քյուլհանդջյանի հետ Հովհաննես Երանյանը քննարկել է ASOF-ի՝ հայ գիտնականների միավորման գործունեությունը, Հայաստանի գիտությանը և կրթությանը օժանդակելու ծրագրերը, հունիսի 25-28-ը Դիլիջանում անցկացված գիտական կոնֆերանսի արդյունքները: