Գանձերի տունդարձը. գեղարվեստի հավաքածու


Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը ոչ միայն հոգևոր կենտրոն է, այլև արվեստի գործերի բացառիկ պահոց։ Մայր Աթոռի գեղանկարչական հավաքածուն ձևավորվել է դեռևս Հովհաննես Ութերորդ Կարբեցու օրոք՝ 19-րդ դարի սկզբին, իսկ Գարեգին Երկրորդ հայրապետի հովանավորությամբ և ջանքերով այն համալրվել է 436 մշակութային արժեքներով: Մայր աթոռի գեղանկարչական հավաքածուն համալրվել է ոչ միայն հայ դասական, այլև ժամանակակից նկարիչների գործերով:

Գանձերի տունդարձը. հնատիպ գրքեր


Գարեգին Երկրորդ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի անմիջական նախաձեռնությամբ ստեղծվել է Գարեգին Ա կրթական կենտրոնը, որի հիմքում Վազգեն Ա, Գարեգին Ա և Գարեգին Բ կաթողիկոսներիի անձնական գրքերի հավաքածուներն են: Հնատիպ հավաքածուն ձևավորվել է զուգահեռ այն հավաքածուի, որ արդեն Մայր Աթոռում գոյություն ուներ: Այս պահին Սուրբ Էջմիածնում հնատիպ գրքերի երկու հավաքածու գոյություն ունի: Ընդհանուր առմամբ մինչև Վեհափառ հայրապետի գահակալությունը Մայր Աթոռում հաշվվում էր մոտավորապես 2000 միավոր հնատիպ գրականություն: Վերջին 25 տարիներին երկու հավաքածուները համալրվել են շուրջ 960 միավորով: 2021 թվականին, Մայր Աթոռում Մատենադարան է հիմնադրվել: Գարեգին Երկրորդ հայրապետի տնօրինությամբ կառուցվել է հոյակերտ նոր շինություն: Երկհարկանի շենքում են տեղավորվել գրապահոցները և օժանդակ սենյակները, վարչական մասը, ընթերցասրահը, այդ թվում նաև՝ հնատիպ գրքերի ընթերցասրահը: Մայր Աթոռի Մատենադարնում պահվող հնատիպերի հավաքածուն 703 նմուշ ունի, դրանցից 620-ը Գարեգին Երկրորդ կաթողիկոսի գահակալության շրջանում են հասել Էջմիածին:

 

Գանձերի տունդարձը. ձեռագիր մատյաններ


Սուրբ Էջմիածնի ձեռագրական հավաքածուն Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ջանքերով համալրվել է 123 ձեռագրով: Այժմ արդեն Մայր Աթոռի ձեռագրական հավաքածուն Հայաստանում մեծությամբ երկրորդն է Մաշտոցյան Մատենադարանից հետո: Վեհարանի նորոգումից հետո վեհափառի հատուկ կարգադրությամբ հատուկ պահարաններ են տեղադրվել, որտեղ խնամքով ժողովված են Մայր Աթոռի ձեռագրերը: Դրանք ոչ միայն պահվում են ձեռագրատանը, այլև ցուցադրվում Մայր Աթոռի թանգարաններում, մասնակցում Հայաստանում և սփյուռքում տեղի ունեցող ցուցահանդեսների:

Գանձերի վերադարձը


Գարեգին Երկրորդ Ամենայն հայոց կաթողիկոսի միջնորդությամբ և տնօրինությամբ վերջին քառորդ դարում Սուրբ Էջմիածին է բերվել 32 մասունքարան՝ աջաձև, խաչ-մասունքարաններ, մասանց պահարաններ: Դրանցում ամփոփված են հայ առաքելական եկեղեցու և համաքրիստոնեական սրբերի մասունքներ: 25 տարում հազվագյուտ և բացառիկ մասունքներով է հարստացել Մայր Աթոռի սրբություների գանձարանը:

Ժանսեմ․Կենդանի գծի վարպետը


Այս տարի լրանում է ֆրանսիական արդի արվեստի ակնառու դեմքերից մեկի՝ Ժան Ժանսեմի ծննդյան 105-ամյակը: Հայաստանի ազգային պատկերասրահը ներկայացրել է «Ժանսեմ․Կենդանի գծի վարպետը» խորագրով մեծածավալ ցուցահանդեսը, որը ներառում է Ժանսեմի ավելի քան 120 աշխատանք: Ցուցադրության և Ժանսեմի արվեստի մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են ցուցահանդեսի համադրողներ` ազգային պատկերասրահի ցուցահանդեսային բաժնի ղեկավար Վիգեն Գալստյանը և ազգային պատկերասրահի գրաֆիկայի բաժնի ղեկավար Նունե Թադևոսյանը:

Բալետի վաստակավոր արտիստ Սյուզաննա Փիրումյանը


Բալետի պարուհի Սյուզաննա Փիրումյանը 18 տարեկանից Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի թատրոնի արտիստ է: Շուրջ քսան տարի եղել է թատրոնի առաջատար մենակատար: Տարիներ շարունակ ներգրավված է եղել հայկական բալետի զարգացման և նոր սերնդի կրթության գործում։ Արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանի հյուրն «Արտֆոկուսում» վաստակավոր արտիստ, բալետի պարուհի Սյուզաննա Փիրումյանն է:

Հայրիկ Մուրադյան 120


Հայրիկ Մուրադյանն իր կյանքով և ստեղծագործությամբ կամրջեց ժամանակները՝ սերունդների միջև ձևավորեց կենդանի կապ և հաղորդեց արժեքներ, որոնք ձևավորում են մեր ինքնությունը։ Օպերայի և Բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կկայանա համերգ՝ նվիրված հայ երգի գիտակ, ավանդական երգերի կատարող, բանահավաք և ազգագրագետ Հայրիկ Մուրադյանի 120-ամյակին։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանի հյուրն է «Հայրիկ Մուրադյան» ՀԿ նախագահ, ջութակահարուհի, Նարինե Դելալյանը:

Հայաստանը դիզայն բիենալեի ուշադրության կենտրոնում


Գեղանկարչություն, գրաֆիկա, լուսանկարչություն, արդյունաբերական, գրաֆիկական և թանգարանային դիզայն։ Սրանք այն ուղղություններն են, որտեղ Կամո Նիգարյանը թողել է իր հետքը: Մայիսի 22-ից հուլիսի 6-ը ֆրանիսիայում անցկացվող Սենտ Էտիեն Միջազգային դիզայնի բիենալեում ուշադրության կենտրոնում Հայաստանն էր: Ցուցադրության և Կամո Նիգարյանի արվեստի, թանգարանային դիզայնի ոլորտում նրա կատարած հեղափոխական մոտեցումների մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են համադրող, թանգարանագետ, Գրականության և արվեստի թանգարանի գիտքարտուղար Մարինե Հարոյանը և Սենտ Էտին 13-րդ Միջազգային դիզայնի բիենալեի հայկական տաղավարի համադրողներից մեկը, «ԱՀԱ» կալեկտիվի հիմնադիր, արվեստաբան Նայիրի Խաչատուրեանը: Հաղորդումը վարել է Անահիտ Մարգարյանը:

Հանդուրժողականություն


Իմացական և հոգևոր ի՞նչ գիտելիքներ, պատրաստություն է հարկավոր հանդուրժողականություն դրսևորելու համար: Ի՞նչն է պատճառը, որ ժամանակակից հասարակութույունն այսչափ անհանդուրժող է դարձել, ո՞վ է հանդուրժող մարդը։ Այս հարցերը քրիտոնեական վարդապետության տեսանկյունից քննում է Տ. Զատիկ վարդապետ Ավետիքյանը:

«Ոսկե ծիրան» 2025


Ավելի քան 20 տարի է «Ոսկե Ծիրանը» տարածաշրջանի ամենաազդեցիկ և միջազգային ճանաչում ունեցող կինոփառատոնն է։ Այն ցուցադրում է ֆիլմեր, որոնք ներկայացնում են տարբեր ազգերի և դավանանքի մարդկանց հույզերն, արումներն ու կյանքը: Արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանը «Արտֆոկուսում» զրուցել է «Ոսկե Ծիրան» կինոփառատոնի գեղարվեստական տնօրեն Կարեն Ավետիսյանի հետ:

Հայաստանի պետական կամերային երգչախումբը 25 տարեկան է


Հայաստանի պետական կամերային երգչախումբը հիմնադրվել է 2000 թվականին «Վաչէ և Թամար Մանուկեան» բարեգործական միության հովանավորությամբ` որպես Հայաստանի պետական կամերային նվագախմբի կազմում գործող երգչախումբ։ 2008 թվականին երգչախումբը ստացել է պետական կարգավիճակ: Երգչախմբի հիմնադրման 25-ամյակի առիթով` հունիսի 27-ին, Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը տեղի ունեցավ հոբելյանական համերգ։ Այս և նախորդ համերգաշրջանների կարևոր ելույթների, երաժշտական ավանդույթների, առաջիկա նախագծերի մասին «Արտֆոկուսում» խոսել է Հայաստանի պետական կամերային երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար ու գլխավոր դիրիժոր, ժողովրդական արտիստ Ռոբերտ Մլքեյանը։ Զրույցը վարել է Անահիտ Մարգարյանը:

Մատենադարանում բացվել է վերականգնողական թղթի արտադրամասը


Մայիսի 22-ին Մատենադարանում բացվել է հայկական վերականգնողական թղթի արտադրամասը։ Ձեռագրերը վերականգնելիս ճապոնական թղթին արդեն փոխարինում է հայկականը՝ մեծացնելով կառույցի անկախությունը միջազգային շուկայից և բացելով ձեռնարկատիրական գործունեության նոր հեռանկարներ։ Հայկական վերականողական թղթի ստեղծման պատմության և արտադրման տեխնոլոգիայի, Հայաստանում վերականգնողի մասնագիտությանը վերաբերող հարցերի և խնդիրների մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են Մատենադարանի վերականգնման բաժնի ղեկավար Գայանե Էլիազյանն ու Մատենադարանի ավագ վերականգնող Արթուր Պետրոսյանը: