Եղիշե Չարենցի պոեմները նորովի


Լույս է տեսել Եղիշե Չարենցի երկերի ակադեմիական հրատարակության երկրորդ հատորը, որտեղ ընդգրկված են բանաստեղծի 1915-1931 թթ․ գրված պոեմները։ Ինչո՞վ է պոեմների այս հրատարակությունը տարբերվում նախորդ հրատարակություններից և ինչո՞վ են առանձնաnում Չարենցի այս շրջանում գրված պոեմները։ «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը այս հարցերը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

«Մարկոս Գրիգորյան հիմնադրամի» գործունեությունը


Նրա աշխատանքները ներկայացված են Նյու Յորքի Ժամանակակից արվեստի թանգարանում, «Թեյթ» բրիտանական պատկերասրահում, Բրիտանական թանգարանում, «Մետրոպոլիտեն» արվեստի թանգարանում և Թեհրանի ժամանակակից արվեստի թանգարանում: Գեղանկարիչ, հավաքորդ, գալերիստ, համադրող, դերասան, հայ իրականության մեջ հողարվեստի ուղղության հիմնադիր, ում աշխատանքները արվեստի ամենահանրահայտ աճուրդներում վաճառվում են մի քանի հարյուր հազար դոլարով: Արվեստագետ, ով իր հայրենիքին` Հայաստանին նվիրեց շուրջ 2000 իրանական, հայկական, եվրոպական կիրառական արվեստի նմուշներ: «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը զրուցել է «Մարկոս Գրիգորյան հիմնադրամի» տնօրեն, համադրող, արվեստաբան Միշել Ալավերդյանի հետ։

«Կայթ մշակութային հանգույցի» երաժշտական ծրագրերը


«Կայթ Մշակութային Հանգույցը» միջոլորտային էկոհամակարգ է, որը միավորում է մի քանի կազմակերպությունների, տասնյակ արվեստագետների և երաժիշտների, ինչպես նաև հարյուրավոր ուսանողների՝ ապահովելու հայ մշակույթի կենսապտույտը՝ պահպանությունից մինչև զարգացում։ Ձեռք բերված գիտելիքն ու փորձը վերածվում են շոշափելի արդյունքների՝ գրքերի, ձայնագրությունների և ալբոմների, ֆիլմերի և տեսանյութերի, ինչպես նաև հանրային ներկայացումների, ձեռագործ աշխատանքների։ «Արտֆոկուսում» ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի երաժշտության բաժնի ավագ գիտաշխատող, արվեստագիտության թեկնածու, կոնսերվատորիայի դասախոս Տաթևիկ Շախկուլյանը պատմել է «Կայթ մշակութային հանգույցի» երաժշտական ծրագրերի մասին:

Խորհրդային գրաքննություն ու միջնադարյան գրականությունը


Խորհրդային շրջանում, հատկապես 1930-40-ական թվականներին հայ միջնադարյան գրականությունը խիստ գրաքննության էր ենթարկվում։ Ոչ միայն չէին հրատարակվում կամ կրճատումներով էին հրատարակվում մեր միջնադարյան հեղինակների գործերը, այլև գրականագիտությունն էր դրանք ներկայացնում-մեկնաբանում իշխող գաղափարախոսության համապատասխան աղճատումներով։ «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը խորհրդային տարիներին միջնադարյան գրականության ներկայացման առանձնահատկությունները քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Արվեստ և հանդիսատես․ կամրջելով հեռավորությունը


Արվեստ և հանդիսատես․ կամրջելով հեռավորությունը
Մշակութային լրագրության ոլորտում առկա բացերը լրացնելու, արվեստագետի և հասարակության միջև անջրպետը կրճատելու նպատակով «ԱՐԷ» մշակութային հիմնադրամը Ժամանակակից արվեստի ինստիտուտի հետ գործակցությամբ, Հայաստանում Նիդերլանդների Թագավորության դեսպանության դրամաշնորհով, նախաձեռնել են լրագրության անվճար դասընթաց մշակույթն ու արվեստը լուսաբանողների համար: «Արվեստ և լսարան. կամրջելով անջրպետը» նախագծի մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են «ԱՐԷ» մշակութային հիմնադրամի հիմնադիր-տնօրեն Մարինե Կարոյանը և «Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնի» Ուսումնական բաժնի ղեկավար Նարինե Սաֆարյանը: Հաղորդումը վարել է արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանը:

Ռուբեն Հախվերդյան․ երգ և պոեզիա


Ի՞նչ գեղարվեստական-բանաստեղծական առանձնահատկություններ ունեն Ռուբեն Հախվերդյանի երգերի խոսքերը, թեմատիկ ի՞նչ ուղղություններ, կարո՞ղ ենք այդ խոսքերը բանաստեղծություններ համարել և ինչո՞ւ։ «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Հայասեր Հայրապետյան


Հայասեր Հայրապետյանը Արցախի Ճարտար գյուղից է, ծնվել է 1992 թվականին՝ հոր մահից օրեր անց։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Արցախի պետական համալսարանի Կերպարվեստի բաժին, երկար տարիներ դասավանդել է Ճարտարի ու հարակից մի քանի արվեստի դպրոցներում։ 44-օրյային մասնակցել է որպես կամավորական։ Պատերազմից հետո շարունակել է նկարել, միաժամանակ, անցել է հետախուզական ծառայության «Մարտունի 3» զորամասում։ 2023-ի սեպտեմբերի 19-ին վիրավորվել է գլխի հատվածում: Հինգ օր կոմայի մեջ մնալուց հետո նրան ռեանիմոբիլով տեղափոխել են Երևան։ Վիրավորվելուց հետո նրա մոտ խոսելու խնդիր է առաջացել՝ անգամ գրել, կարդալն է մոռացել։ Հայասերը նպատակ է ունեցել մեծ ցուցահանդես բացել Արցախում, բայց նկարներն ու քանդակները մնացել են տանը: Հայաստան են բերել միայն մայրիկին նվիրած փոքրիկ արձանիկն ու երկու նկար՝ արցախյան բնապատկերներով։

Գեղագիտության ազգային կենտրոնի թանգարանի վերաբացումը


Սեպտեմբերին պաշտոնապես վերաբացվեց Հենրիկ Իգիթյանի անվան գեղագիտության ազգային կենտրոնի Մանկական արվեստի թանգարանն` իր իրական, պատմական տարածքում: Նորոգման, ֆունկցիոնալ առումով վերաիմաստավորման ու վերազինման աշխատանքներից հետո, գեղագիտության ազգային կենտրոնն այսօր ներկայանում է նոր շնչով ու հնարավորություններով: Կենտրոնում այսուհետև ոչ միայն կարելի է ծանոթանալ երեխաների ստեղծած արվեստի գործերին, այլև ինքնուրույն ստեղծագործել: Կենտրոնն ունի հավակնոտ առաքելություն՝ ստեղծելու նորարարական, ներառական և բազմաֆունկցիոնալ մշակութային և կրթական տարածք, որտեղ տարբեր տարիքի, մասնագիտության և հետաքրքրությունների տեր մարդիկ կարող են արտահայտվել և զարգանալ արվեստի փոխակերպող ուժի միջոցով։ Անահիտ Մարգարյանը զրուցել է կենտրոնի տնօրեն, Փոքր թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար, ռեժիսոր Վահան Բադալյանի հետ:

Արևի տակ ոչինչ նոր չէ. մաս 4-րդ


1937թ.-ին Երևանի առաջնորդարանում ձերբակալվում է Արտակ եպիսկոպոս Սմբատյանցը: Քննչական մարմինները նրանից փորձում են ամեն կերպ կաթողիկոսի դեմ մեղադրանքներ կորզել: Քննիչներին հետաքրքրում էին Մուրադբեկյան կաթողիկոսի կապերը արտասահմանի հետ: Անհրաժեշտ էր պիտակավորել եկեղեցու գահակալին՝ որպես պետական դավաճան և գործակալ: Հիմնական թիրախը Ատրպատականի թեմի առաջնորդ Ներսես արքեպիսկոպոս Մելիք-Թանգյանն էր և հայտնի մտավորական Արշակ Չոպանյանը: Կաթողիկոսի կապը փարիզաբնակ Չոպանյանի հետ որակվում է որպես «լրտեսության անժխտելի ապացույց»: 1937թ.-ին եպիսկոպոս Սմբատյանցը գնդակահարվում է: 1955թ.-ին արդարացվում է հանցակազմի բացակայության պատճառով:
Աղբյուրը՝ ՀՀ ՆԳՆ, ԱԱ և Ազգային արխիվ  

Անձրևի երգը


«Անձրևի երգը» երգի երաժշտությունը՝ Գեղունի Չթչյանի, նվագակցում է դաշնակահար Լիանա Թորոսյանը: Երեխաները երգչուհի, երգուսույց Հասմիկ Բաղդասարյան-Դոլուխանյանի հետ կատարում են հայ ժամանակակից կոմպոզիտորների, ժողովրդական և Կոմիտասի հեղինակած երգերը: Հասմիկ Բաղդասարյան-Դոլուխանյանը նպատակ ունի երեխաների կատարումներով հանրահռչակել ժամանակակից կոմպոզիտորների մանկական երգերը։

Չոփ չոփիկ


«Չոփ չոփիկ» երգի երաժշտությունը՝ Արգինա Հարությունյանի, նվագակցում է դաշնակահար Լիանա Թորոսյանը: Երեխաները երգչուհի, երգուսույց Հասմիկ Բաղդասարյան-Դոլուխանյանի հետ կատարում են հայ ժամանակակից կոմպոզիտորների, ժողովրդական և Կոմիտասի հեղինակած երգերը: Հասմիկ Բաղդասարյան-Դոլուխանյանը նպատակ ունի երեխաների կատարումներով հանրահռչակել ժամանակակից կոմպոզիտորների մանկական երգերը։ Տիկնիկավար դերասան Աղասի Մելքոնյանը՝ փոքրիկ ներկայացում բեմադրելով,երեխաների մասնակցությամբ, ավելի պատկերավոր ու հետաքրքիր է դարձնում երգը:

Ժամացույց


«Ժամացույց» երգի երաժշտությունը՝ Գեղունի Չթչյանի, նվագակցում է դաշնակահար Լիանա Թորոսյանը: Երեխաները երգչուհի, երգուսույց Հասմիկ Բաղդասարյան-Դոլուխանյանի հետ կատարում են հայ ժամանակակից կոմպոզիտորների, ժողովրդական և Կոմիտասի հեղինակած երգերը: Հասմիկ Բաղդասարյան-Դոլուխանյանը նպատակ ունի երեխաների կատարումներով հանրահռչակել ժամանակակից կոմպոզիտորների մանկական երգերը։