Համաստեղի արձակի հմայքը


Համաստեղի գրականությունն այն բացառիկներից է, որ միաժամանակ ջերմորեն ընդունվեց թե՛ Սփյուռքում, թե՛ Խորհրդային Հայաստանում։ Եվ դրա պատճառը բացարձակապես այն չէր, որ Համաստեղի արձակը չուներ որևէ կողմի համար անընդունելի կամ ոչ հարազատ գաղափարական շեշտադրումներ։ Գաղտնիքը նրա գրականության խորության, բարձր գեղարվեստականության ու ամենակարևորը՝ յուրօրինակ, երբեմն անբացատրելի հմայքի մեջ է։ «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը գրողի արձակի մասին զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ժանսեմ․Կենդանի գծի վարպետը


Այս տարի լրանում է ֆրանսիական արդի արվեստի ակնառու դեմքերից մեկի՝ Ժան Ժանսեմի ծննդյան 105-ամյակը: Հայաստանի ազգային պատկերասրահը ներկայացրել է «Ժանսեմ․Կենդանի գծի վարպետը» խորագրով մեծածավալ ցուցահանդեսը, որը ներառում է Ժանսեմի ավելի քան 120 աշխատանք: Ցուցադրության և Ժանսեմի արվեստի մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են ցուցահանդեսի համադրողներ` ազգային պատկերասրահի ցուցահանդեսային բաժնի ղեկավար Վիգեն Գալստյանը և ազգային պատկերասրահի գրաֆիկայի բաժնի ղեկավար Նունե Թադևոսյանը:

Գրականությունը մեկ րոպեում


Ժամանակները փոխվում են, տեխնոլոգիաները զարգանում, նույնիսկ արհեստական բանականությունն է ստեղծագործում։ Փոխվում են ընթերցողական ակնկալիքները, փոխվում են գրականության ներկայացման ու հանրահռչակամն ձևերը։ Ինչպե՞ս են արձագանքում գրականագետներն այս ամենին, ինչպե՞ս է հնարավոր ներկայացնել գրականությունը մեկ րոպեի ընթացքում։ «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և գրող, գրականագետ Ջեսահը:

Արամ Ավետիսյան


Արամ Ավետիսյանը 44-օրյայի ընթացքում զրկվել է երկու ոտքից: Հիմա պրոթեզներով է տեղաշարժվում: Արամը Աչաջուր գյուղից է, մեծացել է զինվորականի ընտանիքում, ընտանիքի բոլոր տղամարդիկ՝ հայրը և չորս եղբայրները զինվորականներ են: Երկու ոտքը կորցնելուց հետո Արամը փորձում է լիարժեք կյանքով ապրել։ Նա ընկերների հետ ձեւափոխել և իրեն է հարմարեցրել մեքենան։ Զինվորական ծառայության այլեւս անցնել չի կարող, բայց աշխատում է մեքենայի արհեստանոցում։

Ամբողջական Հակոբ Օշական․ խնդիրներ և լուծումներ


Թե՛ խորհրդային տարիներին, թե՛ անկախության շրջանում Հակոբ Օշականի գրքերը Հայաստանում հազվադեպ են հրատարակվել։ Նրա երկերի ամբողջական հրատարակությանն է ձեռնամուխ եղել «Սփյուռք» գիտաուսումնական կենտրոնը։ Արդեն լույս է տեսել երկու հատոր։ Հակոբ Օշականի գրականության և այդ նախաձեռնության մասին «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Քնարիկ Աբրահամյանը:

Բալետի վաստակավոր արտիստ Սյուզաննա Փիրումյանը


Բալետի պարուհի Սյուզաննա Փիրումյանը 18 տարեկանից Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի թատրոնի արտիստ է: Շուրջ քսան տարի եղել է թատրոնի առաջատար մենակատար: Տարիներ շարունակ ներգրավված է եղել հայկական բալետի զարգացման և նոր սերնդի կրթության գործում։ Արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանի հյուրն «Արտֆոկուսում» վաստակավոր արտիստ, բալետի պարուհի Սյուզաննա Փիրումյանն է:

Վարդան Գրիգորյանի պատմավեպերը և ժանրի արդիականությունը


Սեպտեմբերի 5-ին լրանում է տաղանդավոր պատմավիպասան Վարդան Գրիգորյանի 75 ամյակը։ Նա ապրեց ընդամենը 38 տարի, բայց նրա «Հավերժական վերադարձ», «Դար կորստյան» և հատկապես՝ «Մանյա այրք» պատմավեպերը փոխեցին ժանրի նկարագիրը մեզանում և պայմանավորեցին հետագա զարգացումները։ Ի՞նչ նորություններ բերեց նա և արդիակա՞ն են նրա պատմավեպերն ու ժանրն ընդհանրապես։ Այս հարցերը «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը հետ։

Հայրիկ Մուրադյան 120


Հայրիկ Մուրադյանն իր կյանքով և ստեղծագործությամբ կամրջեց ժամանակները՝ սերունդների միջև ձևավորեց կենդանի կապ և հաղորդեց արժեքներ, որոնք ձևավորում են մեր ինքնությունը։ Օպերայի և Բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կկայանա համերգ՝ նվիրված հայ երգի գիտակ, ավանդական երգերի կատարող, բանահավաք և ազգագրագետ Հայրիկ Մուրադյանի 120-ամյակին։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանի հյուրն է «Հայրիկ Մուրադյան» ՀԿ նախագահ, ջութակահարուհի, Նարինե Դելալյանը:

Քաղաքը շարունակո՞ւմ է կարդալ արդիականությունը


Ընթանում է Գրքի երևանյան 8-րդ փառատոնը։ Հատկապես այս օրերին արդիական են դարձել գրքի, գրահրատարակության, ընթերցանության խնդիրները։ Այդ հարցերը «Զուգահեռ ընթերցումներում» քննարկել են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյան և Գրքի երևանյան փառատոնի տնօրեն՝ Անի Ղազարյանը։

Հենրիկ Էդոյան․ ինչո՞ւ պոեզիա


1977-ին հրատարակված «Անդրադարձումներից», մինչև առայժմ վերջին՝ 2024-ին հրատարակած «Հայացք ոչ մի տեղից» ժողովածուն է ձգվում բանաստեղծ Հենրիկ Էդոյանի ստեղծագործական ընթացքը։ Ինչպե՞ս է ժամանակի ընթացքում փոխվում պոեզիայի ընկալումը, ինչպե՞ս է փոխվում պոետը ժամանակի մեջ և փոխվո՞ւմ է արդյոք։ Այս հարցերի շուրջ բանաստեղծի ծննդյան 85-ամյակի առիթով «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Հենրիկ էդոյանը:

Ծնունդն ու հրաժեշտն ըստ Հովհաննես Գրիգորյանի


Նրա պոեզիային հատուկ հումորն ու ինքնահեգնանքը մշտապես շաղախված են ողբերգականով։ Նրա բանաստեղծությունները սիրված են ընթերցողական տարբեր սերունդների կողմից։ Հովհաննես Գրիգորյանի ծննդյան 80-ամյակի առիթիվ նրա ծննդյան և հրաժեշտի բանաստեղծությունները զուգահեռ քննարկում են Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Հայաստանը դիզայն բիենալեի ուշադրության կենտրոնում


Գեղանկարչություն, գրաֆիկա, լուսանկարչություն, արդյունաբերական, գրաֆիկական և թանգարանային դիզայն։ Սրանք այն ուղղություններն են, որտեղ Կամո Նիգարյանը թողել է իր հետքը: Մայիսի 22-ից հուլիսի 6-ը ֆրանիսիայում անցկացվող Սենտ Էտիեն Միջազգային դիզայնի բիենալեում ուշադրության կենտրոնում Հայաստանն էր: Ցուցադրության և Կամո Նիգարյանի արվեստի, թանգարանային դիզայնի ոլորտում նրա կատարած հեղափոխական մոտեցումների մասին «Արտֆոկուսում» խոսել են համադրող, թանգարանագետ, Գրականության և արվեստի թանգարանի գիտքարտուղար Մարինե Հարոյանը և Սենտ Էտին 13-րդ Միջազգային դիզայնի բիենալեի հայկական տաղավարի համադրողներից մեկը, «ԱՀԱ» կալեկտիվի հիմնադիր, արվեստաբան Նայիրի Խաչատուրեանը: Հաղորդումը վարել է Անահիտ Մարգարյանը: