Ներսես Շնորհալի բազմաշնորհ հայրապետը


2023թ. նշվում է Ներսես Շնորհալու մահվան 850-րդ տարելիցը: Այս առիթով Երևանում՝ Մատենադարանում և Փարիզում՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կենտրոնակայանում տարբեր միջոցառումներ եղան, հրատարակվեցին նրա երկերը: Ներսես Շնորհալու գրական ժառանգության, եկեղեցական ու կրթական գործունեության նշանակության մասին «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Գուրգեն Գասպարյանը:

Հեմինգուե՞յ, թե՞ Սարոյան


Ամերիկյան և համաշխարհային արձակի երկու նշանավոր դեմքերը անձնական ու ստեղծագործական հետաքրքիր կապեր ու հարաբերություններ են ունեցել: Նրանց գրելաոճն ու թեմաները, կարծես, շատ տարբեր են, սակայն նաև շատ ընդհանրություններ կան: Է. Հեմինգուեյի և Վ. Սարոյանի գրականությունների նմանություններն ու տարբերությունները «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և գրականագետ, թարգմանիչ Սևակ Ղազարյանը:

Լսիր որդիս... բանաստեղծներն՝ իրենց զավակներին


Հայ պոեզիան կարևոր թեմաներով ու հուզիչ գործեր շատ ունի, սակայն հուզականությամբ ու ազդեցությամբ առանձնանում են այն բանաստեղծությունները, որոնք հեղինակները նվիրել են իրենց երեխաներին. զրույցի, կտակի, խորհրդի, սիրո խոստովանության, կորստի ցավի տոնայնությամբ այս գործերը հմայում են իրենց անկեղծությամբ, ապրվածությամբ, բայց նաև վերաճում են ընդհանրական բանաստեղծության և ուղղվում բոլոր ընթերցողներին։ Այդպե՞ս է արդյոք, թե՞ ոչ։ Հայ բանաստեղծների՝ իրենց երեխաներին նվիրված գործերը «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Հայտնին ու անհայտը Պարույր Սևակի մասին. մաս 2-րդ


Սևակի կենսագրության ու ստեղծագործության շատ հարցեր մինչ օրս էլ վեճեր են հարուցում: Ինչպե՞ս կփոխվեր Սևակի գրականությունը, եթե չլիներ ողբերգական մահը, արդյո՞ք Սևակը ընդդիմանում էր խորհրդային հասարակարգին ու կոդավորում ասելիքը, ո՞վ է Սևակի ընթերցողն այսօր, որքանո՞վ է գնահատված ու հասկացված բանաստեղծը: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Սևակ Ղազարյանը:

Հայտնին ու անհայտը Պարույր Սևակի մասին. մաս 1-ին


2024թ.-ին կլրանա Պարույր Սևակի ծննդյան 100-ամյակը: Սա լավ առիթ է կրկին անդրադառնալու Պ. Սևակի ստեղծագործությանը, քննարկելու նրա կյանքի ու գրականության խնդիրները, գուցե նաև՝ առեղծվածները: Պ. Սևակի կենսագրության մշտապես քննարկվող հարցերի շուրջ զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և Սևակ Ղազարյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Ա. Պաչյան, «Թափանցիկ շշեր»


Արամ Պաչյանի «Թափանցիկ շշեր» պատմվածքը անկախության շրջանի արձակի ամենահյատնի գործերից է: Սոցիալական խնդրի ներկայացում, տպավորիչ դիպաշար ու կերպարներ, բարձրացվող կարևոր հարցեր: Ինչի՞ շնորհիվ սիրվեց այս պատմվածքը և որքանո՞վ է արդիական այսօր: «Թափանցիկ շշերը» քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Հայ գրողների բանաստեղծական առաջին գրքերը


Առաջին գիրքը, դրա հրատարակության ու ընդունելության հանգամանքները կարևորագույն նշանակություն ունեն բանաստեղծների հետագա գրական ճակատագրի վրա: Հայ գրականության պատմությունը գիտի առաջին գրքերի և՛ հաջողված, և՛ անհաջող օրինակներ: Հայ բանաստեղծների առաջին գրքերի ֆենոմենը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Գևորգ Կարապետյանը 44-օրյա պատերազմից հետո


2020թ. պատերազմը կրկնակի հարված հասցրեց Գևորգ Կարապետյանին. ծանր վիրավորում ստանալուց հետո երիտասարդ սպան կորցրեց նաև ժամկետային զինծառայող եղբորը՝ Արամին: «Նոյեմբերի 7-ին զանգեց ասաց, որ Շուշիում վիրավորվել է, նոյեմբերի 8-ին արդեն զոհվել էր, հնարավորություն չկար առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու, Շուշին արդեն մերը չէր»։ Գևորգը Հադրութից ընտանիքով տեղափոխվել և ապրում է Հայաստանում: Չնայած հաշմանդամությանը և կրտսեր եղբոր կորստին, փորձում է ապրել արժանապատիվ:

Ո՞ւմ համար է Գրքի երևանյան փառատոնը


Երևանում արդեն 6-րդ անգամ կմեկնարկի Գրքի երևանյան փառատոնը: Փառատոնը գրքասեր հանրության սիրելի միջոցառումներից է դարձել, սակայն մշտապես նաև վեճեր է հարուցում. ու՞մ համար է գրքի փառատոնը և ի՞նչ նպատակով է կազմակերպվում: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և փառատոնի գեղարվեստական ղեկավար Արմեն Սարգսյանը:

Հայ գրականության սիրունները, մաս 1-ին


Հայ գրականությունը դիմանկարնների բազմազան ու հետաքրքիր պատկերասրահ ունի: Հին գրականությունից սկսյալ, մինչ նոր ժամանակներ գեղեցկության տարբեր պատկերացումներով ու չափանիշներով ներկայացվել ու գովերգվել է կնոջ գեղեցկությունը, բայց կան նաև գեղեցիկ տղամարդկանց պատկերներ: Գեղեցկության ի՞նչ չափանիշներով են միջնադարյան ու նոր գրականության մեջ պատկերվում հերսներն ու հերոսուհիները, ինչ գեղարվեստական միջոցներ են օգտագործվում: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Շարունակվող սխրանք


2022թ. հոկտեմբերին, Վենետիկի Ս. Ղազար հայկական կղզին հյուրընկալեց մարդասիրական արժեքներ գնահատող շուրջ 200 մարդու աշխարհի տարբեր երկրներից՝ միասին խոսելու մարդասիրության մասին խաթարված աշխարհում և միասին շնորհակալություն հայտնելու աշխարհում գործող բոլոր անհայտ ու հայտնի խիզախներին: Ֆիլմը պատմում է 2022թ. «Ավրորա» մարդասիրական մրցանակի շնորհման մասին: Մասնակցում են «Ավրորայի» համահիմնադիրներ՝ Ռուբեն Վարդանյանը և Նուբար Աֆեյանը, Ստեղծագործական խորհրդի նախագահ Մարինե Ալեսը, Արևմտյան Եվրոպայի հայրապետական պատվիրակ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանը, «Ավրորա» մրցանակի ընտրող հանձնախժողովի անդամներ՝ Յեյլի համալսարանի Գլոբալիզացիայի ուսումնասիրությունների կենտրոնի տնօրեն, Մեքսիկայի նախկին նախագահ Էռնեստո Սեդիլյոն, Պուլիցերյան մրցանակի դափնեկիր Դելե Օլոջեդեն, Իռլանդիայի նախկին նախագահ Մերի Ռոբինսոնը և 2019թ. «Ավրորա» մրցանակի դափնեկիր Միրզա Դինային:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. «Իմ անուշ փոքրիկ»


Ո՞վ է պատմվածքի հերոսուհին և ո՞ւր է նա կորել: Ինչպե՞ս են մեկ կերպարում համատեղվում քնքշությունն ու առնականությունը: Ինչի՞ շնորհիվ է հեղինակը հասնում այդպիսի մեծ ազդեցության: Վիլյամ Սարոյանի ամենհայտնի ու սիրված պատմվածքներից մեկը՝ «Իմ անուշ փոքրիկը», քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը ։