Հրանտ Մաթևոսյան. «Թափանցիկ օր»


Հրանտ Մաթևոսյանի «Թափանցիկ օր» էսսեն բարձրացնում է 1960-ական թվականներից մինչ օրս արդիական հարցադրումներ․ ներկայի մեջ ինչպե՞ս պետք է վերաբերվենք անցյալի մեծ ողբերգություններին, ինչպե՞ս հարաբերվենք աշխարհի հետ, որո՞նք են մեր հայրենիքի պատմական ու իրական սահմանները և ո՞րն է արվեստագետի պատասխանատվությունը,  ի վերջ, ինչպես արտացոլի ժամանակակից գրողն այս ամենը։ Այս հարցերը «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկել են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Գրականության եւ Արվեստի թանգարանը Բարսեղ Կանաչյանի 140-ամյակի առիթով ցուցադրություն է կազմակերպել


Թանգարանը ներկայացրել է կոմպոզիտոր, խմբավար Բարսեղ Կանաչյանի ջութակը, որը նրա հայրը մեծ զրկանքներով է գնել։ Կանաչյանը Կոմիտասի հինգ շնորհալի աշակերտներից մեկն էր։ Կոմպոզիտորի ստեղծած խմբերգերը, հայ բանաստեղծների խոսքերով գրված մեներգերը, հայրենասիրական երգերի մշակումներն ու մանկական երգերը հնչել են Սփյուռքում և Հայաստանում։ Հոբելյանի առիթով թանգարանում ելույթ են ունեցել Բարսեղ Կանաչյանի անվան արվեստի դպրոցի սաները:

Աղվանից եկեղեցին կառուցվածքային առումով հայ եկեղեցու նվիրապետության մաս է եղել


Մաշտոցյան Մատենադարանի տնօրենի գիտական գծով տեղակալ Վահե Թորոսյանը դասախոսություն է կարդացել «Աղվանից կամ Գանձասարի կաթողիկոսությունը Հայոց եկեղեցու նվիրապետական համակարգում» թեմայով։ Պատմաբանն անդրադարձել է Աղվանից եպիսկոպոսության, ապա կաթողիկոսության` հայոց եկեղեցու նվիրապետության մեջ ունեցած տեղին ու փոխհարաբերություններին։ Նա ընդգծել է, որ ոչ մի կերպ հմնավորված չէ աղվանից եկեղեցու ինքնուրույնությունը:

 

Տաթևիկ Շախկուլյան


Կոմիտասի թանգարան-ինստիգտուտը տասը տարեկան է
1969 քննարկվել է Կոմիտասի թանգարան ստեղծելու անհրաժեշտությունը, սակայն միայն տասը տարի առաջ` 2015 թվականին իր դռները բացեց բանահավաք, երաժշտագետ, կոմպոզիտոր, կատարող, խմբավար, երգիչ և բանաստեղծ Կոմիտասի ժառանգությունը հասարակությանը ներկայացնող թանգրան-ինստիտուտը: Տասը տարիների ընթացքում թանգարան-ինստիտուտում ձևավորվել է երաժշտագիտական գրադարանը, գիտական կենտրոնը, համերգադահլիճում անցկացվել են համերգային երեկոներ և կրթական ծրագրեր։ Բացվեել են բազմաթիվ ժամանակվոր ցուցադրություններ, հրատարակվել Կոմիտասին նվիրված գրքեր և հոդվածներ: Թանգարան-ինտիտուտի կարևորագույն ձեռքբերումների, հոբելյանի շրջանակում սպասվող միջոցառումներն ու թանգարան-ինստիտուտի զարգացման ծրագրերը «Արտֆոկուսում» ներկայացրել է Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի տնօրենի պաշտոնակատար Տաթևիկ Շախկուլյանը։

Սարգիս զորավարի մասունքակիր աջը տարել են Երեւանի Սուրբ Սարգսիս առաջնորդանիստ եկեղեցի


Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնից Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդանիստ Սուրբ Սարգիս եկեղեցի են տարել Սարգիս զորավարի մասունքակիր աջը, ինչպես նաև Մատենադարանում պահվող 17-րդ դարում Սուրբ Սարգիս եկեղեցում ընդօրնակված Ավետարանը և Աշոտ Երկաթի խաչը, որ ծանր փորձությունների օրերին եղել է բանակում՝ զինվորի կողքին: Սրբությունները եկեղեցի են տարել հատուկ տոնի առիթով:

 

22 գնդերեցներ Սուրբ Սարգսի տոնի առիթով պարգեւատրվել են Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդարանում


Տասը տարի անընդմեջ Ամենայն Հայոց Հայրապետի օրհնությամբ և Նավասարդ արքեպիսկոպոս Կճոյանի նախաձեռնությամբ Սուրբ Սարգսի տոնի առթիվ Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդարանում տեղի է ունենում զինծառայողների և գնդերեցների պարգևատրման ու խրախուսման արարողություն: Այս տարի առաջնորդարանը հյուրընկալել է Հայաստանի զինված ուժերի հոգևոր առաջնորդ Մովսես վարդապետ Սարգսյանին ու գնդերեցների:

 

Մայր Տաճարում վերաօծումից հետո առաջին անգամ անցկացվել է Տյառնընդառաջի տոնակատարություն


Ժամերգությանը հաջորդել է նախատոնակը, ապա տեղի է ունեցել տարվա առաջին Անդաստանի կարգը: Ամենայն հայոց հայրապետի հանդիսապետությամբ օրհնվել են աշխարհի չորս կողմերը, Հայաստանի Հանրապետությունը, Հայոց հայրապետությունը, վանքերը, բոլոր բնակավայրերն ու մարդիկ: «Քրիստոս փառաց» տաղի ներքո Մայր Տաճարի Իջման Սուրբ Սեղանի կանթեղից վառված մոմով Նորին Սրբությունը Հիսուս Քրիստոսին խորհրդանշող կենսատու լույսը փոխանցել է հավատացյալներին: Արարողության ավարտին եկեղեցականաց թափորն ուղղվել է դեպի Մայր Աթոռի միաբանական շենքի շրջափակ, որտեղ Ամենայն Հայոց Հովվապետը վառել է Տեառնընդառաջի խարույկը:

Շուշիի բռնազավթումից հետո Արցախցի զույգը երիտասարդ զույգը հրաժարվել է երազանքից


Արցախցի զույգը ստիպված է եղել վերջին տարիներին բազմաթիվ փորձություններ հաղթահարել՝ անցնելով պատերազմի, շրջափակման, բռնի տեղահանության սարսափի միջով։ Հիմա փորձում են հարմարվել նոր իրավիճակին՝ ամուսինը աշխատում է, կինը՝ առաջնեկին է խնամում։

 

Զոհին մեղադրելու տեխնոլոգիան


Ինքնորոշման իրավունքի պայքարում ազատ և անկախ ապրելու կռիվը հայ ժողովուրդը՝ մասնավորապես արցախահայությունը, սերնդեսերունդ է տվել: Զոհաբերության այդ ծավալն այսօր անգամ չափազանց է համարվում: Ի՞նչ է զոհին մեղադրելու երևույթը՝ բարդո՞ւյթ, թե՞ մարտավարություն: Աննա Սարգսյանը թեման քննարկել է հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, մինչև 2023թ. բռնատեղահանումը Արցախի պետական համալսարանի պրոռեկտոր Վիտյա Յարամիշյանի հետ: 

Ավստրիացի հայագետն առաջարկել է Առաքելոց վանքն ընդգրկել Եվրոպայի ամենավտանգված հուշարձանների ցանկում


12-րդ դարի սահմանամերձ Առաքելոց վանքը Տավուշի անտառներում է, Աճարկուտ և Կիրանց գյուղերից մի քանի կմ հեռավորության վրա, Կիրանց գետի ձախ ափին։ Ավստրիացի գիտնական Յասմին Դում Թրագուտը առաջարկել է վանքը ընդգրկել 2025 թվականի Եվրոպայի 14 ամենավտանգված հուշարձանների ցանկում, որը կազմել է եվրոպական ժառանգության Եվրոպա Նոստրա ցանցը և եվրոպական ներդրումային բանկի ինստիտուտը:

 

Դաունի համախտանիշով երեխաների համար ամեն շաբաթ կազմակերպվում է երաժշտական թերապիա


Նրանք լսում և նվագում են դասական երաժշտություն: «Երաժշտական թերապիա փոքրերի համար» ծրագիրն իրականացվում է մասնագետների կողմից։ Գրիգոր քահանա Գրիգորյանի նախաձեռնությամբ նրանց հիմնախնդիրներով զբաղվում է «Արև-երեխաներ» երեխաների առողջության և զարգացման կենտրոն ՀԿ-ը: Արդեն հինգ տարի է կենտրոնը գործում է Կորյունի 19ա հասցեում գտնվող հարմարավետ հաստատության մեջ, որը Վեհափառ հայարապետի աջակցությունն է երեխաներին:

 

Գարեգին Հովսեփյան Կաթողիկոս


Գարեգին արքեպիսկոպոս Հովսեփյանը ոչ միայն Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի սան է եղել, այլև՝ բարդ մի շրջանում ղեկավարել է այն։ Մեծ հայագետն ու հարգված հոգևորականը ճեմարանի առաջին սաներից էր, որ կուսակրոն քահանա ձեռնադրվեց։ Նա կյանքի մեծ մասն անց է կացրել Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնում, եպիսկոպոս ձեռնադրվել, արքության աստիճան ստացել։ Նա ընկերոջ՝ Գևորգ արքեպիսկոպոս Չորեքչյանի առաջարկով ընտրվել է Կիլիկիո կաթողիկոս։